Akademik Veri Yönetim Sistemi
ESEPCongress23 Cumhuriyet'in 100. Yılında Geçmişten Geleceğe Eğitimi Okumak, Hatay, Türkiye, 27 - 29 Ekim 2023, ss.720
Müzikoloji / Müzik bilimleri kendine özgü bir disiplin olmakla birlikte disiplinler arası (antropoloji, tarih, felsefe, sosyoloji, psikoloji vb.) bir çalışma alanı olarak Avrupa’ya göre ülkemizde henüz yeni sayılabilecek bir bölüm/ anabilim dalıdır. Cumhuriyetin ilk yıllarında derleme, tespit ve tasnif ile başlayan müzikoloji çalışmaları, akademik anlamda ilk kez Ege Üniversitesi’nde açılan (1976) lisans eğitimi ile bugün birçok üniversitede bulunmaktadır. Buna karşın lisansüstü düzeyde verilen eğitim daha az sayıda üniversitede yer almakta, doktora programları ise görece çok daha az sayıdaki üniversitede gerçekleştirilmektedir. Bu araştırmanın amacı Türkiye’de Müzikoloji/Müzik Bilimleri alanında gerçekleştirilen doktora tezlerinin süreç içerisinde hangi konular ve alanlar üzerinde yoğunlaştığı; buna bağlı olarak akademinin odağını ve gündemini hangi konuların meşgul ettiğini ortaya koymaktır. Zira doktora tezleri, alanla ilgili alınan tüm derslerin ve programın temsili olma niteliğiyle akademinin eğilimini gösteren en önemli çıktılardır. Doktora programlarının ders aşamasında uygulanan müfredatlar, istisnai durumlar olmakla birlikte, çalışılan konuların zeminini oluşturmaktadır. Bu nedenle bahsi geçen programların analizlerinin yapılmasında eğitim-öğretim müfredatı tercih edilmemiş, doktora tezleri tercih edilmiştir. Bu amaçla, Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi’nde yer alan ve müzikoloji/müzik bilimleri alanında yapılan doktora tezleri, çalışmanın verilerini oluşturmaktadır. Türkiye’de müzikoloji/ müzik bilimleri anabilim dallarında doktora eğitimi veren kurumlar İstanbul Üniversitesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, İnönü Üniversitesi olarak sıralanmaktadır. Bu kapsamda öncelikle adı geçen üniversitelerde tamamlanan doktora tezlerinin tespiti gerçekleştirilmiştir. Tespit edilen tezler “yazar, danışman, yıl” bilgileri ile birlikte tablo halinde verilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile çözümlenerek kodlamalar yapılmış ve bu kodlar yapılan tezlerin hangi konular çerçevesinde şekillendirildiğini kategorize edilmesini sağlamıştır. Oluşturulan kategoriler aynı zamanda müzikolojinin alt başlıkları olan “Sistematik Müzikoloji; Tarihsel Müzikoloji; Karşılaştırmalı/Kültürel Müzikoloji” ile ilişkilendirilmiştir. Çalışılan konular geçmişten günümüze yıllar bazında ve program bazında iki farklı değişken bağlamında incelenerek, ülkemizde müzikolojinin akademide yıllar içinde değişen yönelimini ve programların muhtemel ekolleşme durumları tespit edilmiştir.Bu bilgiler ışığında gerçekleştirilen çalışmanın, Türkiye’de 30 yılı aşkın süredir devam eden ve başat disiplinlerden biri olan müzikoloji/ müzik bilimleri’nin “akademinin bir fotoğrafını çekerek” literatüre önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir.