Lateral Çiftleri Kullanımının Sulama Sistemine, Ekonomisine ve İşletilmesine Etkisi

Creative Commons License

Ünlükara A.

2. Ulusal Sulama ve Tarımsal Yapılar Sempozyumu, İzmir, Türkiye, 1 - 04 Mayıs 2012, cilt.1, ss.141-148

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: İzmir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.141-148
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖZET

Yağmurlama sulama sistemlerinde ve damla sulama sistemlerinde manifold borulara iki yönlü bağlanan lateral borulara lateral çiftleri denilmektedir. Düz arazilerde lateraller her iki yönde de eşit uzunlukta manifold borulara bağlanmaktadır. Eğimli arazilerde eğim derecesine bağlı olarak eğim aşağı laterallerin boyu daha uzun olurken eğim yukarı döşenen laterallerin boyu daha kısa olmaktadır. Hidrolik açıdan lateral çiftlerinde oluşacak minimum basınçlar bir birine eşit olacak şekilde projeleme yapıldığı zaman lateraller üzerinde bulunan su dağıtıcılarından çıkan su debileri de benzer olmaktadır. Bu çalışmada büyüklüğü 10 ha olan ve  %0-6 arasında 7 farklı eğimde domates yetiştirilen bir alan için damla sulama projesi yapılmıştır. Lateral borular manifold borulara tek ve çift yönde bağlanacak şekilde toplam 14 sulama projesi yapılmıştır. Aşağı doğru arazi eğiminin artmasıyla birlikte proje maliyeti önemli oranda azalmıştır. Lateral çiftleri kullanılan projelerde işletme birimi sayısı daha az fakat proje maliyeti %3 eğime kadar daha yüksek çıkmıştır. Lateral çiftleri için yüksek proje maliyetinin nedeni artan ana boru kapasitesi nedeniyledir. Sulama aralığının kısa olduğu düşük su tutma kapasitesine sahip topraklarda lateral çiftleri kullanımı yararlı olacaktır.

Anahtar kelimeler: Damla sulama sistemleri, lateral çiftleri

EFFECTS OF USING LATERAL PAIRS IN IRRIGATION SYSTEMS TO

DESIGNING, COST AND OPERATION OF SYSTEMS

ABSTRACT

Lines which extend to opposite directions from a manifold line are called as pairs of laterals in trickle and sprinkle irrigation systems. On level field, each leg of lateral pairs from a manifold has same length. On sloping fields, the down leg of the lateral pairs is longer than the uphill leg depending on slope. When trickle irrigation system projects are designed as minimum pressures in both the downhill and the uphill laterals will be equal, water flow from the emitters for both directions of laterals will be similar. In this study, trickle irrigation projects were designed for 7 fields whose areas are 10 ha and slopes ranges 0% to %6. Totally 14 projects were designed as laterals were connected to manifolds only one direction to manifolds in the half of the projects and laterals were connected to manifolds from opposite directions in the other half. The project costs were decreased with increasing downhill slopes. In the projects with lateral pairs, numbers of subunits were less than ones in the projects with single direction laterals but the cost of projects with lateral pairs to 3% were higher. The reason of higher cost for the projects with lateral pairs is increasing main line capacities. Use of lateral pairs will useful especially in the fields that have lower water holding capacity and frequent irrigation intervals.   

Key words: Trickle irrigation systems, lateral pairs