1. Uluslararası Şeker Pancarı Sempozyumu, Kayseri, Türkiye, 1 - 04 Eylül 2012, cilt.1, ss.188-196
Özet
İki yıllık bir bitki olan
şeker pancarı (Beta vulgaris L.) şeker
üretimi amacıyla tek yıllık olarak üretilmekte ve en çok su tüketen bitkiler
arasında yer almaktadır. Buna karşın tek yıllık üretimde kuraklığa duyarlı
çiçeklenme döneminin bulunmaması, uzun bir vejetatif döneme sahip olması,
yüksek osmotik ayarlama kapasitesi ve derin bir köklenme sistemine sahip olması
nedeniyle aynı zamanda şeker pancarının kuraklığa karşı ve tuzluluğa karşı daha
toleransını artırmaktadır. Toprakta derinlere inebilen depo kök sistemine sahip
olmasından dolayı drenajı iyi, havadar toprakları seven şeker pancarı, yüksek
su tablasından zarar görmektedir. Aşırı sulamalar şeker pancarında bitki
hastalıklarının yayılmasına ve verim düşüşlerine neden olduğu gibi şeker
kalitesinin düşmesine de neden olmaktadır. Su stresi şeker pancarında yaprak
oranını ve depo kök gelişimini azaltmaktadır. Topraktaki elverişli nemin
atmosferin buharlaşma talebini karşılayamadığı dönemlerde yaprak solgunluğu
şeklinde gözlenebilen su stresi günün uzun bir kısmında görülmesi durumunda
yapraklarda karbonhidrat üretimi düşmekte ve dolayısıyla depo kök gelişimi ve
sakaroz depolama hızı düşmekte, üretken yaprak ömrü azalmaktadır. Bitki su
ihtiyacının tam olarak karşılandığı optimum yetiştirme şartlarında şeker
pancarından en yüksek düzeyde kök verimi alınırken köklerde şeker oranı da
artmaktadır. Bu çalışmada, şeker pancarını eksik ve aşırı sulama zararlarından
korumak, tuzluluğun neden olacağı verim düşüşlerini en aza indirmek,
hastalıkların yayılımını ve zararını engellemek ve yüksek şeker oranına sahip
verimli şeker pancarı üretimini sağlamak için ana faktör olan su ve şeker
pancarı ilişkileri ile sulama yönetimi hakkında bilgiler verilmeye
çalışılmıştır.
Anahtar kelimeler: Şeker pancarı, sulama, su tüketimi, su stresi, tuzluluk
Abstract
Biennial
plant sugar beet (Beta vulgaris L.)
is grown for one year for the purpose of sugar production, and is among the one
of the most water consuming plants. However, without a sensitive flowering
period and the ability of its higher osmotic adjustment and deep rooting
systems contribute to the drought and salinity hardiness of sugar beet. Since
its deeper tap rooting system, sugar beet needs well drained and well aerated
soils. High water table may be harmful for the plant. Excess water applications
not only enhance many root diseases of sugar beet but also decreased sugar
purity in the tap root. Water stress due to deficit irrigations depressed leaf
ratio and tap root growth. During the period that available soil water couldn’t
meet atmospheric water evaporation demand, if dehydrated or wilted leaf because
of water stress lengthen out, carbohydrate production in leaf reduced so tap
root growth and sucrose storing ratio and productive leaf life also reduced.
Under the suitable conditions that plant water need meet completely, sugar beet
not only produced the highest root yield but also has higher sugar ratio in its
tap root. In this study, it is effort to inform about relations between water
and sugar beet and about irrigation management for the purpose of prevent of harmful
effects of deficit or excess irrigation, depress of yield lost due to salinity,
incidence and damage of diseases and obtained of higher sugar beet production
with higher sucrose content.