Akademik Veri Yönetim Sistemi
3. ULUSLARARASI KÜRESEL DÜNYADA KADIN KONGRESI (WGW2022), İstanbul, Türkiye, 1 - 03 Aralık 2022, ss.102
Türkiye’de kadına yönelik şiddet konusu çözülmeyi bekleyen önemli bir toplumsal sorundur. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de yüksek lisans ve doktora düzeyindeki tez çalışmalarında kadına yönelik şiddeti önlemeye dair hazırlanan programların gözden geçirilmesidir. Bu amaç kapsamında YÖK Ulusal Tez Merkezi’nde yer alan tez çalışmaları “Sistematik Derleme ve Meta Analiz Sonuçlarının Raporlanmasında Kullanılan Standartlar” (Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and MetaAnalyses) karar kriterlerine uygun bir şekilde değerlendirilmiştir. Tezler herhangi bir yıl kısıtlaması getirilmeden taranmış ve tarama sonucunda 1061 çalışmaya ulaşılmış, dahil etme kriterlerine göre şiddet önleme programın yer aldığı 14 tez değerlendirmeye alınmıştır. Bulgulara göre 14 tez çalışmasında yer verilen eğitim programlarının süresinin 4-20 hafta, oturum sayısının 4-13, toplam oturum süresinin 4-42 saat ve eğitim alan kişi sayısının 3-381 aralığında değiştiği saptanmıştır. İncelenen tezlerin genel amacı şiddeti tanımak ve şiddete karşı koruyucu, önleyici ve iyileştirici davranışlar geliştirmektir. Bu hedef doğrultusunda eğitim programlarında kullanılan teknikler: Senaryo, münazara, anlatım, örnek olay inceleme, rol yapma, beyin fırtınası, model olma, soru-cevap ve tartışmadır. Programların hedef kitlesi genel olarak gönüllü ve şiddete uğrayan kadınlar olmak ile beraber yalnızca bir tanesi, şiddeti uygulayan bireyler ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgulara bakıldığında, kadına yönelik şiddeti önlemeye yönelik sunulan eğitim programlarının tamamının (n = 14) etkili olduğu belirlenmiştir. Ancak var olan programlarda çeşitli sınırlılıklar mevcuttur. Bununla birlikte ilgili bu çalışmalarda odak noktasının mağdurlar olduğu ve failler veya şiddet eğilimi sergileyen bireyler ile çalışmaların gerçekleştirilmediği belirlenmiştir. Hazırlanan programlarda birincil önlemeye yönelik çalışmaların olmaması müdahale hizmetleri kapsamında önemli bir eksiklik olarak göze çarpmaktadır. Sonuç olarak, alanyazın ışığında elde edilen bulgular tartışılmış ve politika yapıcılara, araştırmacılara ve alan uzmanlarına önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar sözcükler: şiddet, kadına yönelik şiddet, aile içi şiddet, şiddet önleme programı