Kafa travmasına bağh olarak gelişen hipotalamikhipofizer nöroendokrin değişikliklerin fare modeli ile incelenmesi


YÜCEL D., TANRIVERDİ F., BİLGEN M., CANATAN H., UĞUR F., KELEŞTEMUR H. F.

12. ULUSAL SiNİRBİLİM KONGRESİ, İstanbul, Türkiye, 28 - 31 Mayıs 2014, cilt.77, ss.66

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 77
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.66
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Travmatik Beyin Hasarı (TBH) mekanik bir etki sonucu oluşan geçici veya kalıcı nörolojik fonksiyon bozukluğu ile seyreden, dejeneratif veya konjenital olmayan bir hasar olarak tanımlanır, İnsidansı hızla aıian TBH halk sağhğı ve sosyo-ekonomik açıdan büyük bir tehlike arz etmektedir. Dünyada her yıl 10 milyona yakın TBH vakasıyla karşilaşılnıakta ve giinümüzde yaklaşık 60 milyon insan TBH geçirmiş bir şekilde hayatlarına devam etmektedirler. Kafatasına dışarıdaıı uygulanan mekanik etki doku deformasyonuna ve buııa bağlı gelişen yaygın nöronal depolarizasyon ve nörotransmitter salgılanmasında aıtlşa ve hücre ölümüne sebep olur, TBH'nın ikincil etkisi olarak kabul gören Hipotalamik-Hipofizer (HH) aksta meydana gelen
hasara dair bulgular son l 0 yıla kadar üzerinde durulmayan bir konu iken ekibimizin de yaptığı klinik çalışmalar trafik kazaları, düşmeler ve sa\unma sporlarında meydana gelen kafa ttavmalarının haf'lf travııa dahi olsa hipofiz yetmezliğiı-ıe yol açtığıııı gösterıı-ıiştir. Kafa travmasl sonucu meydana gelen hormon eksiklik]erinin en yaygln olaııı hipofizdeki
somatotrop hücrelerinden salgılanan büyüme hormoııu
(Growth Hormone, GH) eksikliğidir (%10-%30). GH
eksikliği vücutta birçok sistemi etkilemekte ve özellikle
kardiyoırretabolik bozukluklara yo1 açmaktadır. Bu
çalışmada, kafa travmasına bağlı HH aksında meydana
gelen hasarın ırroleküler ınekaniznasınü oılaya çıkarmak
amacıyla ağırlık düşürme yöntemiyle TBH'lı fare
modeii oluştuıulmuştur. Mevcut çalışnıada, ağırlık
düşürme yöntemi kullanılarak yapılan öııcül çahşmalar
kafa travıırasına maruz bıı,akılan farelerde kolıtrol
farelere göre GH salgılayan somatotrop hücre sayısında
%3 0' luk biı, azalma olduğunu gösterm i ştir. Bu, bilgiııı iz
dahilinde TBH'na bağlı hipofiz yeımezli[ini hücı,e
düzeyinde gösteren ilk çalışmadır. TBH uygulanıııış ve
uygulanmamış farelerin hipofizleri doku düzeyinde
karşılaştırıldığında hasara uğrayan hipofizde mikro
düzeyde hemorajiler olduğu tespit edilmiştir. Moleküler
çalışmalarda TBH'na bağiı olarak gelişen
nöroendokrinolojik bozukluklarııı nekanizmaları
aydınlatılmaya çalışılacaktır.
Analıtar Kelimel.er: Travmatik beyin hasarı,
Hipotalamik-hipofizer aks; Hayvan modeli