Uluslararası Katılımlı 19.Ulusal Elektron Mikroskopi Kongresi, Trabzon, Trabzon, Türkiye, 22 - 25 Haziran 2009, ss.110
AMAÇ: Kanatlılarda mide, proventrikulus ve ventrikulus olarak adlandırılan yapısal ve
fonksiyonel özellikleri farklı iki bölümden oluşur. Proventrikulus asit ve pepsin
sekresyonunda, ventrikulus ise yiyeceklerin öğütülüp parçalanmasında görev alır. Bu
çalışmanın amacı, gastrik musin olan MUC5AC ile fosforile bir glikoprotein olan
osteopontin (OPN)’in postnatal dönemdeki bıldırcınların mide bölümlerindeki
lokalizasyonlarıyla fonksiyonel ilişkilerini ortaya koymaktır.
MATERYAL VE METOD: Yumurtadan çıkış sonrası 5, 10, 15, 30 ve 125 günlük
bıldırcınların proventrikulus ve ventrikuluslarmdan hazırlanan parafın kesitlerde
MUC5AC ve osteopontin reaktivitesi immunohistokimyasal olarak belirlenmiştir.
BULGULAR: MUC5AC reaktivitesi, tüm yaş gruplarında proventrikulusda yüzey
epitelinde, yüzlek bezlerde ve derin mide bezlerinin kanallarını örten epitelde,
ventrikulusda ise yüzey epiteli ile tubuler bezlerde gözlendi.
OPN reaktivitesi ise sadece proventrikulusdaki derin mide bezlerinin oksintikopeptik
hücrelerinde belirlendi. Ancak yumurtadan çıkışın 30. gününden itibaren
proventrikulusda yüzey epiteli ile bazı akıtıcı kanal epitellerinde de OPN reaktivitesi
saptandı. Proventrikulusun yüzey epitelindeki MUC5AC reaktivitesi hücrelerin apikal
sitoplazmasmda, OPN reaktivitesi ise bazal sitoplazmalarında lokalize idi. MUC5AC ve
OPN’nin sözü edilen dokularda yumurtadan çıkıştan itibaren sentezlenmeye başladığı
ve yaşla.birlikte miktarlarının arttığı belirlendi.
TARTIŞMA VE SONUÇLAR: Bıldırcınlarda MUC5AC’nin proventrikulus ve
ventrikulusda yüzey epiteli ile lamina propriyadaki bezlerde lokalize olması, derin
bezlerde ise bulunmaması, MUC5AC’nin insan midesinde olduğu gibi mukozanın
korunmasında rol oynadığını göstermektedir. OPN’nin de yoğun olarak
proventrikulusun submukozasmda bulunan derin bezlerinin oksintikopeptik
hücrelerinde ve daha az olarak da yüzey epitelinde gözlenmesi, OPN’nin
proventrikulusa özgü olmak üzere hem mukoza bariyerinin bütünlüğünde, hem de
sekresyonda görev aldığını ifade etmektedir. Sonuç olarak MUC5AC ve OPN
reaktivitesi dokuların fonksiyonel özelliklerine göre değişmekle birlikte, özellikle
OPN’nin lokalizasyonu mide bölümlerindeki fonksiyonel farklılığın ayıracıdır,
denilebilir.
Anahtar Kelimeler: Bıldırcın, mide, MUC 5AC, osteopontin, immunohistokimya