8. Uluslararası Akdeniz Bilimsel Araştırmalar Kongresi , Antalya, Türkiye, 13 - 15 Ağustos 2025, cilt.1, sa.1, ss.1-2, (Özet Bildiri)
Infectious bovine
rhinotracheitis (IBR), sığırlarda bovine herpesvirus-1 (BHV-1) tarafından
oluşturulan, solunum, genital ve sinir sistemini etkileyebilen bulaşıcı bir
viral hastalıktır. Mannheimia haemolytica,
özellikle genç sığırlarda zatürreye (pnömoni) neden olan, solunum sistemi
enfeksiyonlarında sık rastlanan önemli bir bakteriyel patojendir. Bu çalışma,
Kayseri ilinde solunum sistemi enfeksiyonu belirtileri gösteren ve aşılama
yapılmamış sığır işletmelerinde Infectious Bovine Rhinotracheitis
(IBR) ve Mannheimia haemolytica enfeksiyonlarına karşı seroprevalansı
araştırmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma, solunum sistemi
hastalıklarının rapor edildiği dört farklı mihrakta yer alan toplam 200 adet, 6
ay ve üzeri yaştaki süt ve besi sığırı üzerinde yürütülmüştür. Hayvanlardan
jugular ya da kuyruk venasından alınan kan örneklerinden santrifüj ile elde
edilen serumlar -20°C’de saklanmış ve daha sonra ELISA testlerine tabi
tutulmuştur. Tüm hayvanlara kapsamlı bir fiziksel muayene uygulanmış; vücut ısısı,
nabız ve solunum sayısı, genel durum ve solunum sistemi hastalık skoru gibi
parametreler değerlendirilmiştir. Ayrıca, hayvanların yetiştirme şekli,
beslenme ve barınma koşullarına ilişkin bilgiler kaydedilmiştir. Serolojik
analizler, ticari ELISA kitleri (BHV-1 için IDEXX, Fransa; M. haemolytica
için Bio-X Diagnostics, Belçika) kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Optik
yoğunluk (OD) değerleri ELISA okuyucu cihaz ile 450 nm dalga boyunda ölçülmüş
ve kit prospektüslerine göre değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlarda, BHV-1
antikorlarına karşı yüksek oranda pozitiflik gözlenmiş; birçok numunede ELISA
PI değeri 4.000'e ulaşmıştır. Benzer şekilde M. haemolytica
antikorları da birçok örnekte tespit edilmiş ve OD değerleri 1,905’e kadar
çıkmıştır. Çalışmada, Mannheimia haemolytica 200 örneğin %38’inde
(n=76), Infectious Bovine Rhinotracheitis (IBR) %37’sinde (n=74) ve
her iki etkenin birlikte varlığı ise %13.5 oranında (n=27) tespit edilmiştir.
Bu bulgular, bölgede solunum sistemi enfeksiyonlarının yaygın olduğunu ve
ko-enfeksiyonların da önemli bir risk oluşturduğunu göstermektedir. Yapılan istatistiksel
analizlerde, yaş grupları ile seropozitiflik arasında anlamlı ilişki olduğu
belirlenmiştir (P< 0.05). Sonuç olarak, Kayseri ilindeki aşılanmamış sığır
sürülerinde IBR ve M. haemolytica enfeksiyonlarının yaygın olduğu
saptanmış, bu durumun kontrol altına alınabilmesi için aşılamanın ve sürü
yönetiminin önemine dikkat çekilmiştir.