Kuru Fasulyenin (Phaseolus vulgaris L.) Farklı Ekim Sıklığı ve Su Stresi Koşullarında Verim ve Kalite Kriterlerinin Belirlenmesi

Creative Commons License

Ünlükara A., Aksu Ö., Arslan M.

Uluslararası Su ve Çevre Kongresi, Bursa, Türkiye, 22 - 24 Mart 2018, cilt.1, ss.873-881

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Bursa
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.873-881
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖZET

Farklı ekim sıklıklarında ekilen kuru fasulyenin (Phaseolus vulgaris L. Alberto) farklı su stresine karşı tepkisinin belirlenmesi amacıyla yarı kurak Kayseri şartlarında 2015 yılında kuru fasulye çeşidiyle bir arazi denemesi yürütülmüştür. Sıra arası 30 cm, 40 cm, 50 cm ve her 50 cm’de çift sıra ekilen fasulyeye toprakta tüketilen suyun %100’ü (S100), %75’i (S75), %50’si (S50) ve %25’i (S25) damla sulama sistemiyle uygulanmıştır. Bitki boyu, dal sayısı, boğum sayısı ve protein oranı farklı su stresi ve ekim uygulamalarından önemli düzeyde etkilenmemiştir. Orta ve yüksek düzeyde su stresi nedeniyle bitki bakla sayısı ve tane sayısı azalmıştır. Su stresi sonucu en düşük S25 konusundan 273 mm su tüketimiyle 1084 kg/ha ve en yüksek 461 mm su tüketimiyle S100 konusundan 2890 kg/ha verim alınmıştır. Ekim sıklığına göre ise en yüksek 30 cm konusundan 2548 kg/ha verim alınmıştır. Su stresine karşı duyarlı tepki veren fasulye, ekim sıra arasının artmasıyla duyarlılığı ky= 1.22 değerinden ky= 1.68 değerine yükselmiştir. Artan su stresi 100 tane ağırlığını S100 için 29.1 g’dan S25 için 23.0 g değerine %21 oranında düşürmüştür. Orta Anadolu şartlarında bodur tipi kuru fasulye çeşitleri için sıra arası ekim mesafesinin 30 cm alınması ve sulamalardan kesinti yapılmadan zamanında uygulanmasıyla, yüksek verim ve su kullanım etkinliği sağlanacaktır.

Anahtar Kelimeler: Ekim sıklığı, Kuru fasulye, Su stresi, Su kullanım etkinliği, Verim tepki faktörü

 

DETERMINATON OF DRY BEAN (Phaseolus vulgaris L.) YIELD AND QUALITY CHARACTERISTICS UNDER DIFFERENT SOWING DENSITY AND WATER STRESS CONDITIONS

 

ABSTRACT

A field study was conducted to determine the response of dry bean (Phaseolus vulgaris L. Alberto), sowed different intra-row spacing, to different water stress levels in 2015 under semi-arid Kayseri conditions in Turkey. 100% (S100), 75% (S75), 50% (S50) and 25% (S25) of depleted water from soil were applied by a trickle irrigation system to the dry bean sown at 30 cm, 40 cm, 50 cm spaces and double rows at 50 cm space. Plant height, number of nodes and seed protein ratio were not affected from the different water stress and the sowing density treatments. Pod and seed numbers per plant decreased due to moderate and higher water stresses. Due to water stress the lowest seed yield from S25 treatment with 273 mm water consumption was 1084 kg/ha and the highest seed yield from S100 treatment with 461 mm water consumption was 2890 kg/ha. The highest seed yield from 30 cm treatment was obtained as 2548 kg/ha. The dry bean yield responded to water stress sensitively and the sensitivity increased from ky= 1.22 to ky= 1.68 by increasing intra row space. Water use efficiency (WUE) was improved by deficit irrigations but the least water use efficiency was obtained from S25 treatment exposed the highest water stress. Water stress caused 21% decreases in 100 seed weight from 29.1 g for S100 to 23.0 g for S25. Sowing bush type dry bean like Alberto at 30 cm row space and supplying water requirements in time without deficiency in Middle Anatolian Region will provide high dry bean yield with efficient water use.

Key words: Dry bean, , Sowing density, Water stress, Yield response factor, Water use efficiency