5.TND NÖROMUSKÜLER HASTALIKLAR KONGRESİ , İzmir, Türkiye, 16 - 18 Eylül 2022, ss.13-14
AMYOTROFİK LATERAL SKLEROZ HASTALIĞINDA UYKUDA
PERİYODİK EKSTREMİTE HAREKET
BOZUKLUĞU BİRLİKTELİĞİ: OLGU SUNUMU
GİRİŞ
Amyotrofik Lateral Skleroz(ALS), primer motor
korteks, beyin sapı ve medulla spinalisteki motor nöronların dejenerasyonuyla
kendini gösteren ilerleyici, ölümcül bir hastalıktır.
Uykuda Periyodik Ekstremite Hareket
Bozukluğu(UPEHB); uyku sırasında periyodik olarak tekrarlayan stereotipik ayak,
bacak ve/veya kol hareketlerinin olduğu bir hastalıktır. UPEHB için tanı
koydurucu tipik klinik özellikler yoktur. Tanı temel olarak ekartasyon
tanısıdır. Bazı hastalar kol ve
bacaklarda atmalar ile uyandıklarından yakınırlarken, çoğu hasta sabahları
bacaklarda ağrı, dinlenmemiş ve yorgun uyanma veya nadiren gündüz uykululuk
halinin olmasından yakınırlar. En sık uykunun non rapid eye movement (NREM) döneminde
olur. ALS’deki UPEHB birlikteliğini gösteren literatürde sadece 2 çalışmada
UPEHB'nin ALS'de daha yaygın olduğu, muhtemelen inen inhibitör kontrol kaybına
sekonder omurilik hipereksitabilitesine bağlı olduğu bildirilmiştir.
Aşağıda ALS UPEHB birlikteliği olan olgu sunacağız.
OLGU 1:
66 yaşında erkek hasta 2 yıldır olan konuşmada ve
yürümede zorluk, yutma güçlüğü ve sık düşmeler şikayetleriyle başvurdu. Nörolojik
muayenesindeki patolojik bulgular; konuşma nazone , derin tendon refleksleri (DTR)
altta canlı, bilateral Hoffmann, solda tenar bölge nispeten daha korunmakla beraber
interosseal kaslarda şiddetli atrofi mevcuttu. Spinal ve kraniyal MRG’ında
açıklayacak patoloji yoktu. EMG’de yaygın 2.Motor nöron tutulumunu destekler elektrofizyolojik
bulgular elde edildi. Riluzol tedavisi başlandı.
Gündüz uykululuğu ve uykusunu almış olarak uyanamama
şikayetiyle yapılan PSG’sinde uykuda periyodik ekstremite hareketlerinin sayısı
118,uykunun saati başına indeksi ise 23 saptandı. OSAS’a ait PSG bulgusu yoktu.
Tedavide pramipeksol 0.250 mg başlandı.
SONUÇ
ALS hastalarında uyku esnasındaki motor aktiviteyi
araştıran çalışmalarda ALS hastalarında UPEHB görülme sıklığı artmıştır. Bu sıklığın
artması muhtemelen inen inhibitör kontrol kaybına sekonder omurilik
hipereksitabilitesine ve spinal seviyede inhibitör sinyal kaybına bağlı
olabileceği düşünülmüştür. ALS'li hastalarda solunum problemleri dışındaki uyku
ile ilgili bozuklukların önemi ve hastalığın seyri üzerindeki etkisi son
zamanlarda literatürde ilgi görmektedir. ALS hastalarında UPEHB sıklığı
arttığından bireylerin bu konuda araştırılıp tedavilerinin başlatılması
gerekmektedir. ALS ile yaygın olarak ilişkili olduğu iyi bilinen ve tedavisinin
ALS'nin seyri ve prognozu üzerinde faydalı etkileri olduğu gösterilen UPEHB
'nin de hekimler tarafından dikkate alınması gerekmektedir. Bununla birlikte,
UPEHB tedavisinin ALS'nin prognozu üzerindeki olası yararlı etkilerinin
açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.