SİMSARIN ÜCRET HAKKI

Yıldırım H.

AEGEAN SUMMIT 2nd INTERNATIONAL SOCIAL SCIENCES CONGRESS, İzmir, Türkiye, 27 - 28 Mart 2021, ss.1

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İzmir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Simsarlık sözleşmesi, Türk Borçlar Kanunu (TBK) m. 520/1’de “simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde ücrete hak kazandığı sözleşmedir” şeklinde tanımlanmıştır. Tacir ile arasındaki ilişkisinin geçici nitelikte olduğu bağımsız bir yardımcısı olan simsar, meslek şeklinde yürütmek zorunda olmadığı aracılık faaliyeti neticesinde taraflar arasında asıl sözleşmenin hukuken geçerli bir şekilde kurulması halinde, simsarlık sözleşmesinde kararlaştırılan, bu sözleşmede kararlaştırılmamış ise tarifeye, tarife de yoksa teamüle göre belirlenen ücrete hak kazanır (TBK m. 521; m. 522). Dikkat edileceği üzere, simsarlık sözleşmesinden doğan ve bu sözleşmenin zorunlu unsuru olan ücret hakkı, başarı şartına bağlıdır. Teknolojik gelişmelere bağlı olarak ekonomik yaşamda meydana gelen değişimler neticesinde ticari hayatta önemini sürdüren ve farklı görünümleri olan simsarın ücret hakkı, öğretide oldukça tartışmalı bir konu olup, bu durum yargı kararlarına da yansımıştır. Bu nedenle özellikle iş sahibinin kurulmasını amaçladığı sözleşme ile taraflar arasında kurulan asıl sözleşmenin farklı nitelikte olması halinde simsarın ücrete hak kazanıp kazanmayacağı ve bu konuda ileri sürülen ekonomik amaç kriteri, asıl sözleşmenin kurulmasından önce veya bu sözleşmenin ifası şartına bağlı olarak ücret ödeneceğinin kararlaştırılıp kararlaştırılamayacağı, asıl sözleşmenin kurulması ile simsarın aracılık faaliyeti arasındaki nedensellik bağının tespiti, hangi durumlarda simsarın ücret hakkını kaybedeceği veya ücret ödenmiş ise bu ücretin iadesinin istenebileceği, bu bağlamda asıl sözleşmenin geçersizliğinin her bir geçersizlik sebebine bağlı olarak ücret hakkı bakımından doğurduğu farklılıklar konuları üzerinde durularak simsarın ücret hakkının incelenmesi gereklidir. Bu doğrultuda tebliğimizde simsarın ücret hakkı konusu, Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan hükümler ve özellikle tartışmalı hususlarda öğreti görüşleri ve yargı kararları dikkate alınarak ayrıntılı bir şekilde incelenecektir.