IV. YABİTED Bitkisel Yağ Kongresi, İstanbul, Türkiye, 18 - 19 Nisan 2019, ss.29
Tohum yağları, endüstriyel
olarak mekanik presleme veya organik çözücü kullanılarak ekstrakte
edilmektedir. Endüstriyel olarak solvent ekstraksiyon aşamasında, tohumlardan
yağ ekstrakte etmek için çözgenler kullanılmaktadır. Bu tür çözücülerin
endüstriyel kullanımı ile ilgili çevresel kaygılara ek olarak, yüksek sıcaklık
ve uzun ekstraksiyon zamanı gerektirmesi solvent ekstraksiyonunun dezavantajı
olarak kabul edilmektedir. Son yıllarda solvent ekstraksiyonuna alternatif
yöntemler denenmiştir. Bu çalışmalardan elde edilen sonuçlara göre ultrasonik-destekli
ekstraksiyonun (UAE) umut verici yöntemlerden birisi olduğunu ortaya
koymaktadır. Ultrasound uygulaması akustik kavitasyon kuvveti ile sıvıdaki
kütle transferini artırır. Patlayıcı kabarcıklar tarafından üretilen yüksek
kayma derecesi, hücre duvarlarına zarar verir ve hücre içi bileşenlerin
çözücüye geçmesini artırır. UAE yöntemi, hızlı, verimi yüksek, düşük
sıcaklıklarda uygulandığından ekstraktların termal zararlanmasını önleyerek biyoaktif
bileşiklerin yapısal ve moleküler özelliklerinin korunumunda etkilidir. Sıralanan
avantajları nedeni ile yağ endüstrisinde ideal bir seçenek oluşturmaktadır. Ultrasonik
uygulamalar, sürdürülebilir “yeşil” kimya ve ekstraksiyon hedefine ulaşmada
kilit bir teknoloji olarak dikkat çekmektedir. Mevcut çalışmada UAE’ nin
uygulama alanları ile diğer yöntemlere kıyasla sahip olduğu avantajlar
derlenmiştir.