Türk edebiyatının farklı dönemlerinde kadın merkezli çok sayıda araştırma yapılmıştır. Özellikle klâsik Türk edebiyatı ekseninde yürütülen çalışmalar; kadın şairlerin, nâsirlerin ve muharrirlerin edebî katkılarını incelemiştir. Bu katkılar, hâl tercümeleri ve divanlardan seçilen örnek beyitler aracılığıyla değerlendirilmiştir. Zaman içinde kadının edebiyat alanındaki ve toplumsal yaşam içindeki varoluş mücadelesi, daha kapsamlı biçimde ele alınmıştır. Böylece kadın kimliği, edebî metinlerde toplumsal cinsiyet, dinî, efsânevî ve mitolojik temsiller aracılığıyla çok yönlü biçimde tahlil edilmiştir. Bu çözümlemeler, kadının edebiyattaki varlığını hem kuramsal hem de anlatı düzeyinde ele alarak, tarihsel ve kültürel bağlamda yeniden yorumlanmasına olanak sağlamıştır. Bu makalede amaç, klâsik Türk edebiyatı ekseninde yapılan kadın araştırmalarına katkı sağlayan yayınları bir araya getirmek suretiyle bu çalışmaların hangi bakış açılarıyla ele alındığını tespit etmektir. Bu doğrultuda, 23 araştırmacıya ait toplam 30 akademik yayın incelenmiştir. Eserler içerik, yöntem ve yaklaşım açısından değerlendirilmiş; üç ana başlık altında sınıflandırılmıştır. Bu yöntemle literatürdeki kadın merkezli çalışmalar ön plana çıkarılmış ve yeni araştırmalar için metodolojik bir çerçeve oluşturulmuştur.
Numerous studies centered on women have been conducted in various periods of Turkish literature. Studies particularly on classical Turkish literature, have examined historical the literary contributions of women poets, prose writers and writers. These contributions have beeen evaluated through translations of Turkish poetry and sample couplets from divans. Over time, women’s struggle for existence in the field of literature and social life has been addressed more comprehensively. Thus, women’s identity has been analyzed from multiple perspectives through gender, religious, legendary and mythological representations in literary texts. These analyses have contributed to the reinterpretation on women’s presence in literature within a historical and cultural context, enablng a theoretical and narrative representation of women’s presence. The aim of this article is to biring together publications that contribute to women’s studies in classical Turkish literature and to identify the perspectives from which these studies are approached. A total of 30 academic publications by 23 researchers were examined. The works were classified under three main headings, based on their content, method and approach. These analyses addressed the presence of women in literature at both theoretical and narratives levels, enabling it to be reinterpreted in a hictorical and cultural context.
