11. Ulusal Histoloji ve Embriyoloji Kongresi, Denizli, Türkiye, 1 - 04 Nisan 2012, ss.139-140
Uterusda epiteliyal ile stromal hücrelerde eksprese edilen ve reseptörler tarafından aktive edilen büyüme
faktörleri uterusun gelişmesini stimüle etmede önemli bir role sahiptirler. Bu çalışmanın amacı
endometriyumdaki doku kaybını ve takiben doku rejenerasyonunu içine alan involüsyon sürecinde, sıçan
uterusunda postpartum 1. günden başlayarak Epidermal Büyüme Faktörü reseptörlerinin (EGFR)
lokalizasyonlarını ve involüsyon sürecinde uğradığı değişiklikleri belirleyerek bu süreçteki olası fonksiyonlarını
ortaya koymaktır. Doğumdan sonra 1., 3., 5., 10. ve 15. günlerde sıçanlardan anestezi altında alınan uterus
doku örnekleri %10'luk formol-alkol solüsyonunda tespit edildi ve rutin histolojik işlemlerden geçirilerek
bloklandı. Bloklardan 5 pm kalınlığında alınan kesitlere erbB-1, erbB-2, erbB-3 ve erbB-4 immunoreaktivitesini
belirlemek için de strepavidin-biotin-peroksidaz yöntemi uygulandı. EGFR'nin postpartum süreç boyujıca sıçan
uterusunun luminal epitel, glandular epitel, stroma, miyometriyum ve damar endotelinde membransel ve
sitoplazmik reaksiyon gösterdikleri ancak bu reaksiyonların involüsyon sürecine bağlı olarak değişim
göstermedikleri tespit edildi. ErbB-1 ve erbB-2 luminal epitel hücrelerinin hem apikal, hem de lateral
membranında, glandular epitel hücrelerinin ise sadece apikal membranında gözlendi. ErbB-3 uterusun hiçbir
yapısal unsurunda bulunmazken, ErbB-4 luminal ve glandular epitel hücrelerinin hem sitoplazmalarında, hem
de membranlarında kuvvetli pozitifti. Epidermal büyüme faktörü ve reseptörleri EGF sistemi olarak
tanımlanmaktadır. Bu sistem uterus hücrelerinin gelişimi, çoğalması, farklılaşması ve embriyogenezis gibi
çeşitli olaylarda temel bir role sahiptirler. Çeşitli memelilerde seksüel siklus süresince erbB ailesinin bütün
üyelerinin uterusun luminal ve glandular epitelinde eksprese edildiği saptanmıştır. Çalışmamızda da
postpartum involüsyon süresince erbB reseptörlerinin özellikle luminal ile glandular epitelde lokalize olması epitel hücrelerinin çoğalma ve farklılaşmalarını uyararak endometriyal rejenerasyonunda ve uterusun bir
sonraki gebelik için hazır hale getirilmesinde rol oynadığını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: endometriyum, epidermal büyüme faktörü reseptörleri, involüsyon, sıçan
The growth factors, which are expressed in uterine epithelial and stromal cells and are activated by receptors,
play an important role in the stimulation of uterine development. The objective of this study was to evaluate
the localization of Epidermal Growth Factor Receptors (EGFR) and the alterations they undergo in the rat
uterus starting from the first day postpartum, during the involution process, characterized by endometrial
tissue loss and subsequent tissue regeneration. For this purpose, uterine tissue samples were taken from rats
on days 1, 3, 5, 10 and 15 postpartum. Following routine histological processing, the sections were
immunostained for erbB-1, erbB-2, erbB-3 and erbB-4, employing primary antibodies. EGFRs displayed
membrane and cytoplasm reactions in the luminal epithelium, glandular epithelium, stroma, myometrium and
endothelium of the rat uterus throughout the postpartum period. However, these reactions did not alter with
the involution process. ErbB-1 and erbB-2 was determined in both the apical and lateral membranes of luminal
epithelial cells, and in only the apical membrane of glandular epithelial cells. While ErbB-3 was not observed in
any of the uterine structural components, ErbB-4 was strong in both the cytoplasm and the membrane of
luminal and glandular epithelial cells. EGF and its receptors are referred to as the EGF system. This system
has a fundamental role in several processes, including the development, reproduction and differentiation of
uterine cells and embryogenesis. In several mammalian species, all members of the erbB family are expressed
in the uterine luminal and glandular epithelium. Similarly, in the present study, the particular localization of
erbB receptors in the uterine luminal and glandular epithelium throughout the postpartum involution period
suggests that these receptors are involved in stimulating the reproduction and differentiation of epithelial cells,
thus, in maintaining endometrial regeneration and the preparedness of the uterus for the next conception.
Keywords: endometrium, epidermal growth factor receptors, involution, rat