Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , cilt.5, ss.1-15, 2021 (Hakemli Dergi)
Fütüvvet, İslami çerçevede iyi olan şeyleri yapma, kötü olan şeyleri de yapmama esasına dayalı ahlaklı bir hayat ve toplum inşa etme idealinin kurumsallaşmış adı denebilir. Ahilik, bunun Anadolu’da Türkler tarafından daha ziyade esnaf ve zanaatkar zümreleri üzerinden oluşturulmuş kurumsal halidir. Bu anlayış özellikle Türkiye’de güncelliğini korumakta; özlemle ve hayranlıkla anılmaya devam etmektedir. Üzerine pek çok araştırma ve program yapılmaktadır. Ancak yapılan çalışmalarda ve programlarda konunun esası ve bütünselliği konusunda önemli bilgi eksiklikleri bulunmaktadır. Bu eksikliklerin başında farklı dönemlerde ve mekanlarda, hatta farklı mesleklerde ve araştırmalarda geçerli olan fütüvvet anlayışlarının aynı olmadığının yeterince bilinmemesi geliyor. Usulde hata olunca esasta da hatalar meydana geldiği dikkate alınarak, mevcut çalışmada fütüvvetin ve ahiliğin menşei, tarihte geçirdiği evreler ve anlam değişiklikleri, zaman, mekân ve mensup zümrelerin niteliğine bağlı olarak oluşan farklı fütüvvet türlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu itibarla, fütüvvetin menşei ve tarihi serüveni içerisinde geçirdiği aşamalara, Avrupa’daki şövalyelik anlayışı ile benzerliklerine, içeriğinde yer alan temel hususiyetlere, mensuplarının manevi derecelerine ve menşeine göre beş ayrı esasa göre kazandığı anlam farklılıkları (türleri) ayrı başlıklar halinde incelenmiş ve analiz edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Fütüvvet, Ahilik, Fütüvvetnameler, Tasavvuf, İslam İktisadı, Esnaf ve Meslekler.
Abstract
Futuwwa can be called the institutionalized name of the ideal of building a moral life and society based on the principle of doing good things and not doing bad things in the Islamic framework. akhizm is the institutional form of it, which was formed by the Turks in Anatolia, mostly over the tradesmen and craftsmen. This understanding maintains its currency especially in Turkey; continues to be remembered with longing and admiration. There are many studies and programs on it. However, there are important deficiencies in the studies and programs about the essence and integrity of the subject. One of these shortcomings is that it is not sufficiently known that the concepts of futuwwa that are valid in different periods and places, even in different professions and researches are not the same. Considering that mistakes occur in the principles when there are mistakes in the procedure, it is aimed to examine the different types of futuwwa that are formed depending on the origin of futuwwa and akhism, the stages it has gone through in history and changes in meaning, time, place, and the quality of its members. In this respect, the meaning differences (types) of futuwwa according to its origin and the stages it went through in its historical adventure, its similarities with the understanding of chivalry in Europe, the basic features in its content, the spiritual degrees of its members, and finally its origin, were examined and analyzed under separate headings. Keywords: Futuwwa, Akhizm, Futuwwatnamas, Islamic Mysticism, Islamic Economics, Crafts and Occupations.