Aşılı fide ile karpuz üretiminin ekonomik analizi


Dağıstan E., YETİŞİR H., Sarı N., Parlakay O.

. IV GAP Tarım Kongresi, Şanlıurfa, Türkiye, 1 - 04 Ağustos 2005, cilt.1, sa.1, ss.375-380

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Şanlıurfa
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.375-380
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Araştırmalar 1999-2001 yılları arasında Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü deneme alanlarında yürütülmüşüdür. Çalışmada 6’sı açık tozlanan [(Lagenaria sicarerias (LSC), SKP, Luffa cylindirica (LS), Benincasa hispida (BS) ve Cucurbita moschata (CMO),Cucurbita maxima(CMO)], 5’i de Fı hibrit [216, Emphasis (EMP), FR Gold (FRG), Goldtosa (GT) Strongtosa (ST) ve P360] olmak üzere 11 anaç, Crimson Tide karpuz çeşidi de kalem olarak kullanılmıştır.

Üç yıllık çalışmalar sonucunda Lagenaria grubuna giren anaçların karpuzla iyi uyuşma gösterdiği ve % 95’in üzerinde aşı tutma oranına sahip olduğu tespit edilmiştir. Bütün aşılı bitkiler kontrol bitkilerine göre daha hızlı büyümüş ve daha fazla bitkisel organlara sahip olmuşlardır. Buna bağlı olarak aşılı bitkilerde anaca bağlı olarak % 200’ü aşan verim artışları tespit edilmiştir. Anaçlardan SKP ve LSC üzerine aşılanmış olan bitkilerden en yüksek verim alınmıştır. Maliyet analizinde SKP ve LSC anaçlarının ortalama değerleri alınmıştır.

Çalışmanın ilk kısmında yapılan maliyet analizinde, aşılı bitkilerde aşısız bitkilere göre ortalama %42 daha fazla net kar sağlandığı tespit edilmiştir. Ürünlerin pazarlanabilme oranları dikkate alındığında bu değer %62’e kadar yükselmiştir. Rantabilite oranlarına bakıldığında aşılı ve aşısız bitkilerde rantabilite oranları sırası ile %69 ve %81.3 olarak bulunmuştur. Her ne kadar aşısız bitkilerde karlılık oranı daha yüksek olarak bulunsa da pazarlanabilme oranları dikkate alındığında rantabilite değerleri sırası ile %63.8 ve %50.5 olarak bulunmuştur. Bu sonuçlar aşılı fidenin daha yüksek kazanç sağladığını göstermiştir.

Çalışmanın son yılında, önceki yıllarda gözlemlenen parametrelerde iyi performans gösteren SKP ve LSC anaçları ile farklı bitki sıklığının verim ve kaliteye etkisi araştırılmıştır. Sıra arası sabit 3 m, sıra üzeri 30 cm, 60 cm ve 90 cm olmak üzere üç farklı bitki sıklığı denenmiş ve aşılı bitkilerde dekara 400 – 500 bitki ile ekonomik anlamda verim alınabileceği tespit edilmiştir.

Bitki sıklığı çalışmasından elde edilen sonuçlara göre, en uygun bitki sıklığı 370 bitki/da olarak bulunmuştur. Buna göre, ortalama verim 13.764 kg/da, net gelir 715.02 YTL ve rantabilite % 246.8 olarak bulunmuştur.

The studies were carried out in research area of Horticultural Department, Faculty of Agriculture. University of Çukurova. In this study, 6 open pollinated [Lagenaria sicareria (LSC), SKP, Luffa cylindirica (LSY), Benincasa hispida (BS), Cucurbita moschata (CMO) and Cururbita maxima (CMA)] and 5 F1 hybrids [216, Emphasis (EMP), FR Gold (FRG), Goldtosa (GT), Strongtosa (ST), and p360] were used as rootstocks. C. Tide watermelon cultivar was used as scion.

According to results of three years studies, it was determined that Lagenaria type rootstocks had high level of affinity (% 95) with watermelon. All grafted plants grew faster than control plants, and they had also much more biomass than controls. Depending on vegetative growth, it was determined that grafted plants had 200 % more yield than control. The highest yield was obtained from plants grafted onto SKP and LSC. Means value of SKP and LSC were used for cost analysis.

In cost analysis performed for first part of the experiment, it was determined that grafted plants provided 42% more net profit as compared to ungrafted control plants. As marketable yield was accounted for, this value increased to 61 %. Rantability rates were 69% and 81.3% for grafted and ungrafted control plants, respectively. Although rantability rate was higher in ungrafted plants; when marketable yield was accounted for, rantability rates were 63.8% and 50.5% for grafted and ungrafted control plants, respectively. The results showed that grafted plants provided more revenue than ungrafted control plants.

In the last year of study, rootstocks SKP and LSC were chosen for plant density study. For plant density study, 3 m x (30 cm, 60 cm, 90 cm) spacing were used and it was found that economical yield can be obtained by 400 – 500 plant/da plant density. According to results obtained from plant density experiment, the most suitable plant density was 370 plant/da. Mean yield was 13 764 kg/da, net profit was 715.02 YTL and rantability was 246.8 % in 370 plant/da treatment.