Akademik Veri Yönetim Sistemi
XII. Ulusal / III. Uluslararası Veteriner Patoloji Kongresi, Balıkesir, Türkiye, 23 - 26 Ekim 2025, ss.26, (Özet Bildiri)
Özet Efüzyonların sitolojik değerlendirilmesi, veteriner patolojide yangısal, enfeksiyöz ve neoplastik hastalıkların tanısında önemli bir yere sahiptir. Kliniklerde en sık başvurulan konvansiyonel yayma tekniği pratik uygulanabilirliği ve hızlı sonuç vermesi nedeniyle yaygın şekilde kullanılmakla birlikte, hücrelerin üst üste binmesi, düşük hücresellik veya morfolojik ayrıntıların net seçilememesi tanısal doğruluğu sınırlayabilmektedir. Bu nedenle, efüzyon örneklerinin değerlendirilmesinde ek yöntemlerin kullanılması giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Cytospin santrifüj tekniği, hücreleri lam üzerinde dar bir alanda yoğunlaştırarak daha ayrıntılı ve düzenli bir sitolojik inceleme yapılmasına olanak tanır. Hücre morfolojisinin korunması, boyanabilirliğin artması ve az miktardaki örnekle güvenilir sonuçlar elde edilebilmesi bu yöntemin öne çıkan avantajlarıdır. Bununla birlikte, cytospin tekniğinin sağladığı hücresel detayların ötesinde daha kapsamlı bir değerlendirme yapabilmek için hücre bloğu tekniği değerli katkılar sunmaktadır. Hücre bloğu, efüzyonlardan elde edilen hücresel materyalin parafin bloklara dönüştürülmesiyle “mikrobiyopsi” örnekleri hazırlanmasına olanak verir. Bu yöntem, doku mimarisini koruması, çok sayıda kesit alınabilmesi, tekrar boyama ve uzun süreli arşivleme imkânı sunması nedeniyle sitolojik incelemeyi tamamlayıcı niteliktedir. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı’na getirilen toplam 12 kediye ait plevral veya peritoneal efüzyon örnekleri: biri Diff-Quick ve Hematoksilen-Eozin ile boyanarak Cytospin 4 santrifüjü kullanılarak sitolojik değerlendirme için, biri mikrobiyolojik kültür için, biri ise hücre bloğu hazırlanması için (Shandon Cytoblock Kit) üç alikota ayrılmıştır. Hücre bloklarından elde edilen kesitler Hematoksilen-Eozin, Brown ve Brenn, Ziehl-Neelsen ve Periodik Asit-Schiff (PAS) boyaları ile incelenmiştir. Ayrıca FIP şüphesi bulunan bir kedinin efüzyon örneği real-time PCR ile test edilmiş ve negatif bulunmuş; aynı kedinin hücre bloğundan elde edilen kesitlere uygulanan Iba-1 immünohistokimyasal boyaması da bu sonucu desteklemiştir. Sonuç olarak, cytospin tekniğinin sağladığı hız ve hücresel ayrıntı ile hücre bloğunun sunduğu yapısal bütünlük ve çok yönlü analiz imkânlarının birleşimi, efüzyon sitolojisini tanısal süreçlerde güçlü bir araç haline getirmektedir. Bu yöntemlerin sinerjisi, enfeksiyöz ve neoplastik süreçlerin güvenilir şekilde ortaya konmasının yanı sıra prognozun daha doğru biçimde belirlenmesine de katkı sağlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Efüzyon sitolojisi, İmmunohistokimya, Sitospin ve hücre bloğu tekniği, PCR.
The cytological evaluation of effusions plays a crucial role in the diagnosis of inflammatory, infectious, and neoplastic diseases in veterinary pathology. Although conventional smear techniques are widely used in clinical practice due to their ease of application and rapid turnaround, diagnostic accuracy may be limited by cell overlapping, low cellularity, or inadequate visualization of morphological details. Therefore, the incorporation of complementary techniques in the evaluation of effusion samples has become increasingly important.
The cytospin centrifugation technique enables more detailed and organized cytological examination by concentrating cells within a confined area on the slide. Preservation of cellular morphology, improved staining quality, and the ability to obtain reliable results from minimal sample volumes represent the principal advantages of this method. Beyond the cellular detail provided by cytospin, the cell block technique offers substantial contributions by allowing a more comprehensive diagnostic assessment. The cell block method enables the preparation of “microbiopsy” specimens through the conversion of cellular material obtained from effusions into paraffin blocks. Owing to its ability to preserve tissue architecture, allow multiple sectioning, facilitate repeated staining, and provide long-term archiving, this technique serves as a valuable complement to conventional cytological evaluation.
A total of 12 pleural or peritoneal effusion samples obtained from cats submitted to the Department of Pathology, Faculty of Veterinary Medicine, Erciyes University, were divided into three aliquots: one for cytological evaluation using the Cytospin 4 centrifuge following Diff-Quik and Hematoxylin–Eosin staining, one for microbiological culture, and one for cell block preparation using the Shandon Cytoblock Kit. Sections obtained from the cell blocks were examined using Hematoxylin–Eosin, Brown and Brenn, Ziehl–Neelsen, and Periodic Acid–Schiff (PAS) staining techniques. In addition, an effusion sample from one cat with suspected feline infectious peritonitis (FIP) was analyzed by real-time PCR and yielded negative results; this finding was further supported by Iba-1 immunohistochemical staining performed on sections obtained from the corresponding cell block.
In conclusion, the combination of the rapidity and cellular detail provided by the cytospin technique with the structural integrity and multidimensional analytical capacity of the cell block method renders effusion cytology a powerful diagnostic tool. The synergistic use of these techniques not only enables reliable identification of infectious and neoplastic processes but also contributes to a more accurate determination of prognosis.
Keywords: Effusion cytology, Immunohistochemistry, Cytospin and cell block technique, PCR.