INTERNATIONAL CONGRESS ON ART AND DESIGN RESEARCH AND EXHIBITION, Niğde, Türkiye, 21 - 22 Haziran 2021, cilt.1, ss.1557-1566
Betonarme binalarda kirişlerin belirli bölgelerinde çeşitli sebeplerden dolayı
(Elektrik, telefon ve bilgisayar ağları, su, buat, havalandırma tesisat
yapılanması vb.) boşluklar oluşturulmaktadır.
Bırakılan bu boşluklar ile enine donatılar kesilmekte veya tasarım aşamasında
öngörülen bir durum ise enine donatılar teşkil edilmemektedir. Bırakılan
boşluklar kesme kuvveti kapasitesini azaltacağından, kirişin yapısal davranışını
olumsuz etkilemektedir. Bu çalışma kapsamında boşlukların betonarme kirişin
davranışı üzerine etkisinin deneysel olarak incelenmesinde karşılaşılan deneysel
zorluklara yönelik öneriler sunulmuştur. Çalışmada kirişlerin yapısal anlamda
gerçek davranışa yakın temsil edilmesi açısından laboratuvar ortamında ankastre
mesnetlenme koşulu oluşturulmalıdır. Çünkü yapılardaki düğüm noktası davranışı
ankastre mesnet koşulunu desteklemektedir. Ankastre mesnet koşulunun sağlanması
amacı ile mesnet noktalarının hareketinin ve dönmesinin engellenmesi önem arz
etmektedir. Sistemde yüklemenin üstten yapılacak olması sebebi ile çerçeve
sisteme ihtiyaç duyulmuştur. Çerçeve sistemin düşey yükleme esnasında hareketinin
engellenmesi için payandalarla destekleme yapılmıştır. Payandalar ve çerçeve
sistemin mesnet ayakları yüksek tonajlı yükleme altında çekme kuvveti etkisine
maruz kalacağından, hareket etme ihtimallerine karşılık zemine iyice sabitlenmiştir.
Yüklemenin alttan yapılması durumunda çerçeve sisteme ihtiyaç duyulmayacağından
sadece hidrolik kriko ve yükleme düzeneğinin zemine sabitlenmesi yeterli olmuştur.
Boşluklar genel olarak imalat sonrası yerinde de karot ile kesildiğinden benzer
analoji için dairesel olarak bırakılmıştır. Gerçek davranışının ortaya
konulabilmesi için numuneler 1/1 ölçekte imal edilmiş ve boyut etkisinin
oluşumundan kaçınılmıştır. Yükleme esnasında basınç bölgelerinde ezilmelerin
boyutunu azaltmak, yükleme kirişinin dönmesini engellemek amacı ile yükleme
noktalarına, yükü numuneye aktaracak dairesel mil çapının 1,5-2 katı
genişliğinde ve yüksekliğinde levhalar yerleştirilmiştir. Yükleme esnasında
çatlak gelişiminin simetrik olması açısından numunenin düzeneğe yerleşiminin ve
yükleme düzeneğinin konumunun simetrik olmasına çok dikkat edilmelidir.
Çalışma sonucunda deney numuneleri çatlak gelişimleri ve mesnet bölgesi ölçümleri ile davranışın istenilen mesnetlenme derecesini sağladığı sonucuna ulaşılmıştır.