Eğitimde Yapay Zekâ Kullanımına Yönelik Öğretmenlerin Öz Yeterlik İnancı: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması


Büyük U., ÇETİNGÜNEY H.

Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD), cilt.16, sa.1, ss.1422-1445, 2025 (TRDizin) identifier

Özet

Son yıllarda yapay zekâ alanında kaydedilen ilerlemeler, eğitim dâhil olmak üzere birçok sektörde önemli yansımalar oluşturmuştur. Özellikle büyük dil modellerinin içerik üretimi, özerk araçlar ve farklı disiplinlerdeki rolü, eğitim süreçlerine de etki etmektedir. Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin eğitimde yapay zekâ kullanımı konusundaki öz yeterlik inançlarını ölçmek amacıyla güvenilir ve geçerli bir ölçek geliştirmektir. Araştırma, Kayseri ili Melikgazi ilçesinde, farklı branşlarda görev yapan 221 öğretmenle yürütülmüştür. Nicel araştırma yaklaşımı ile tasarlanan çalışma, alanyazında belirtilen ölçek geliştirme aşamalarına dayanarak, bir taslak ölçeğin oluşturulmasıyla başlamıştır. Taslak ölçek katılımcılara uygulandıktan sonra, elde edilen veriler sırasıyla açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile incelenmiştir. Ölçeğin güvenirliğini belirlemek amacıyla Cronbach Alfa, Spearman Brown ve Guttman Split Half iç tutarlılık katsayısı hesaplanmış ve sonuçlar alanyazın ile karşılaştırılmıştır. Bu analizler sonucunda, 17 maddeden ve üç bileşenden oluşan güvenilir ve geçerli bir ölçek ortaya konmuştur. Bu ölçek, eğitimde yapay zekâ kullanımı konusunda öğretmenlerin öz yeterlik inançlarını değerlendirmek için önemli bir kaynak teşkil etmektedir.
In recent years, advancements in the field of artificial intelligence have had significant implications across various sectors, including education. Particularly, the role of large language models in content generation, autonomous tools, and different disciplines is also impacting educational processes. The purpose of this study is to develop a valid and reliable scale to measure teachers' self-efficacy beliefs regarding the use of artificial intelligence in education. The research was conducted with 221 teachers working in various branches in the Melikgazi district of Kayseri. Designed using a quantitative research approach, the study began with the development of a draft scale based on the scale development stages outlined in the literature. After the draft scale was administered to teachers, the obtained data were subsequently analyzed through exploratory and confirmatory factor analysis. To determine the reliability of the scale, Cronbach's Alpha, Spearman-Brown, and Guttman Split-Half internal consistency coefficients were calculated, and the results were compared with the literature. As a result of these analyses, a valid and reliable scale consisting of 17 items and three factors was developed. This scale serves as an important resource for evaluating teachers' self-efficacy beliefs about the use of artificial intelligence in education.