I. Uluslararası VI. Veteriner Farmakoloji ve Toksikoloji Kongresi , Kayseri, Türkiye, 4 - 07 Eylül 2019, ss.275-287
Günümüzde kullanılan
aşıların yetersiz olması nedeniyle, paraziter enfeksiyonlarda kullanılan ilaçla
tedavi yöntemi, bu hastalıklara karşı mücadele ve korunmada sıklıkla kullanılan
etkin bir metot olarak ön plana çıkmaktadır. Ancak son yıllarda özellikle
bilinçsiz ilaç kullanımı, bu enfeksiyonlara neden olan parazitlerde direnç
gelişimine yol açmıştır. Parazitlerde ilaç dirençliliği mekanizmaları,
parazitlerin biyolojisine göre farklılık gösterebilmektedir. Parazitlerdeki
ilaç direnci mekanizmaları temel anlamda; arttırılmış ilaç akışı, azaltılmış
ilaç alımı, hedeflenen enzimlerdeki mutasyon olayları, metabolik düzenleme ve
antiparaziter ilaçlar için hedef alanların eksikliğini içeren çeşitli olgulara
dayanmaktadır. Bunun yanında, gen silme ve gen mutasyonları gibi çeşitli
genetik farklılaşmalar da ilaca karşı geliştirilen direnç mekanizmalarında
önemli bir rol oynamaktadır. Bu bildiride, ilaç dirençliliğini etkileyen bu mekanizmaların
yanı sıra parazitlerde meydana gelen direncin ileri teknolojik metotlarda nasıl
tespit edilebildiği hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda,
konuyla ilgili son yıllarda yapılan çalışmalar derlenerek, özellikle Türkiye’de
yapılan araştırmalar ve parazitlerde ilaç dirençliliğinde meydana gelen son
gelişmeler hakkında bilgi verilmiştir.
Due to lack of
effective vaccines, chemotherapy as an effective method is frequently used for control
and defense against parasitic diseases. However, in recent years, resistance
has developed in the parasites because of uncontrolled drug use. Drug resistance mechanisms in parasites are
very inconsistent according to the biology of parasites. In general, mechanisms
of drug resistance in pathogenic parasites depend on a variety of mechanisms
consisting of augmented drug efflux, reduced drug uptake, mutation events in
targeted enzymes, metabolic upregulation, and deficiency of the target sites
for antiparasitic drugs, etc. In addition to this, various genetic mechanisms
including gene deletions and gene mutations also play a crucial role in drug
resistance mechanisms. Besides the mechanisms that affecting drug resistance,
the aim of this paper is to give information about how resistance of parasites
can be determined by advanced technological methods. In this scope, the studies
in recent years were reviewed and recent advances in the drug resistance in
parasites were also explained along with the studies in Turkey.