Orta Asya Cumhuriyetlerinde Ekonomik Serbestlik ve Büyüme İlişkisi


ERDEM E., TÜRKER O.

International Conference on Eurasian Economies, Almaty, Kazakistan, 11 - 13 Ekim 2012, ss.175-182

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Almaty
  • Basıldığı Ülke: Kazakistan
  • Sayfa Sayıları: ss.175-182
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Önceden geleneksel korumacı politikalar uygulayan ülkeler, küreselleşmenin hız kazanmasıyla ekonomilerini dışa açmaktadırlar. Dışa açılma, sadece ihracatın artırılmasından ibaret değil, tüm mal ve hizmet akımlarını serbestleştirerek dış piyasalarla bütünleşmektir. Bu olgu ekonomik serbestlik olarak adlandırılmaktadır. Ekonomik serbestleşmeye giden ülkelerde son dönemde görülen büyüme hızı artışları, diğer ülkeleri de özellikle ticaret ve finans başta olmak üzere pek çok ekonomik alanda serbestleşmeye itmiştir. Ayrıca Sovyet Bloku’nun çöküşüyle dünyada serbest piyasa ekonomisi yaygınlaşmıştır. Bu durumun siyasal anlamda bağımsızlığını kazanan Türkî Cumhuriyetler üzerinde ne tür etkiler doğurduğu, araştırmaya değer bir konu olmuştur. Bu çalışmanın amacı, eski demir perde olarak bilinen Sovyet Bloku’nun çökmesi sonucu, altı Türkî Cumhuriyet ülkesinde (Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan) ekonomik serbestlik ve büyüme arasındaki ilişkiyi 1998-2011 dönemi itibariyle incelemektir. Söz konusu dönemin seçilme nedeni, ekonomik serbestlikle ilgili verilerin sadece ilgili dönem için elde edilebilmiş olmasıdır. Türkî Cumhuriyetler’de ekonomik serbestlik ve büyüme ilişkisini inceleyen az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalar da genellikle dış ticaret ile büyüme arasında ilişki kurmuşlardır. Ekonomik serbestlikle ilgili değişkenler ve büyüme arasındaki ilişkiyi doğrudan analize tabi tutan çalışma sayısı nadirdir. Çalışmanın bu bakımdan önemli olduğuna inanıyoruz. Çalışmada kısa literatür özetinin ardından Türkî Cumhuriyetler’in dokuz ekonomik serbestlik değişkeni açısından durumları incelenecek; ardından ülkelerin genel ekonomik serbestlik dereceleri ve büyümeleri arasındaki ilişki ortaya konulacaktır. 

With the increase in globalization, the liberalisation tendencies have appeared on countries’ economic policies as well as at other areas. The countries have performed liberalisation in almost all the areas of economy by increasing their economic growth. Economic liberalisation movements have especially intensified on foreign trade and finance. The aim of this paper is to exhibit the relationship between economic liberalisation and economic growth for the Central Asian Republics. There are few studies that examine the relationship between economic liberalisation and growth for the Central Asian Republics. In this paper, the relationship between economic liberalisation and economic growth has been tested for 1998-2011 period on the six Central Asian Republics which are Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan and Uzbekistan. Nine variables about economic liberalisation have been taken into account in the analysis. We reached two main results. Firstly, the countries have high index scores in terms of business freedom, trade freedom, fiscal freedom, government size and monetary freedom, while they have low index scores in terms of investment freedom, financial freedom, property rights, freedom from corruption. Secondly, there is no long-term relationship between economic freedom and growth for all countries. The available relations that we found out are short-term character.