Akademik Veri Yönetim Sistemi
Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, sa.18, ss.38-62, 2023 (Hakemli Dergi)
Osmanlı Devleti’nin yeniden yapılanmasını amaçlayan Tanzimat Fermanı’nın ilanını takip eden on iki yıllık dönem hiç de kolay geçmedi. Merkezde planlanan reformlardan taşradaki yöneticiler çok sonra haberdar olmakta, halk ise ancak askerlik ve vergi gibi doğrudan kendisini ilgilendirdiği ölçüde bilgi sahibi olabilmekteydi. Dönemin ilk on yılında Sivas, Halep, Sayda, Erzurum, Musul ve Kürdistan eyaletlerinde vali olarak görev yapan Esad Paşa’nın şahit oldukları, Osmanlı Devleti’ndeki kurulu düzeni değiştirmenin bütün zorluklarını ortaya koymaktadır. Esad Paşa, devrin idarecileri arasında dürüstlük, sadakat, dirayet bakımlarından saygın bir yere sahipti. Şair ve hattat idi. Problemli bir yere vali arandığında ismi akla gelen ilk şahsiyetlerdendi. Bu yüzden Tanzimat’ın uygulanması ile ilgili bütün zorlukları yaşadığı söylenebilir. Özellikle askerlik ve malî işlerle ilgili düzenlemelerden çoğu zaman memnun kalmadı. Mutedil ve sanatkâr kişiliğini de kullanarak itirazlarını olabildiğince merkeze yansıttı. Aile bireylerinden yıllarca uzak kalma pahasına hiçbir görevden kaçınmadı, işlerin daha hızlı ve doğru şekilde yapılmasına katkıda bulunmaya çalıştı. Bu araştırmada kendisinin tecrübeleri ışığında Tanzimat’ın taşra eyaletlerindeki uygulama safhaları ve zorlukları ele alınmaktadır.
The twelve-year period following the promulgation of the Tanzimat Edict, which aimed restructure the Ottoman Empire, was not easy. Provincial administrators were informed about the reforms planned at the centre much later, and the public was informed only to the extent that they were directly concerned with issues, such as military service and taxation. What Asad Pasha, who served as governor in the provinces of Sivas, Aleppo, Sidon, Erzurum, Mosul, and Kurdistan in the first decade of the period, witnessed reveals all the difficulties of changing the established order in the Ottoman Empire. Asad Pasha had a respectable place among the administrators of the period in terms of honesty, loyalty, and resilience. He was a poet and calligrapher. His name was one of the first names that came to mind when a governor was sought for a troubled province. Therefore, it can be said that he experienced all the difficulties related to the implementation of Tanzimat. He was often dissatisfied with the regulations, especially on military and financial affairs. Using his moderate and artistic personality, he reflected his objections to the centre as much as possible. At the cost of being away from his family for years, he did not shirk from any duty and tried to contribute to the faster and more accurate way of doing things. This study examines, the implementation phases and difficulties of the Tanzimat in the provincial states in lig33ht of his experiences.