Bugün elimizde Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesiyle yazılmış farklı
konuları muhtevi pek çok metin bulunmaktadır. Bunların belli başlıları
tarihî vakayinameler, kanun kitapları, mahkeme sicil defterleri ve
tutanakları, dil bilgisiyle ilgili serler ile sözlükle
r, dine ve doğa
bilimlerine ait metinlerdir. Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesiyle yazılmış
edebî örneklerden ise elimizde
Hikmetli Hikâr’ın Hikâyesi
yahut
Akıllı
Hikâr’ın Hikâyesi
adıyla bilinen sadece bir metin vardır. Hikâye,
hikmetli sözleri ve azizlerin ef
sanevi hayatlarını anlatan didaktik bir
metin olup Viyana’daki Ermeni Mekhitarist Kütüphanesinde 468
numarada kayıtlı el yazmanın 54.
-
62. sayfaları arasındadır. Bu eser
üzerinde J. Deny ve E. Tryjarski çalışmışlardır. Onlara göre bu eser
Ermeniceden tercüm
e edilmiştir. Bu eseri Almatı’da Kudasov da
bastırmıştır. Metnin transkripsiyonu ise Garkavets’in
Kıpçakskoe
Pismennoe
Nasledie
-
I
adlı eserinde mevcuttur.
Hikmetli Hikâr Hikâyesi
üzerine yapılmış son çalışma ise Altınkaynak ve Altınsoy’a aittir. Bu
çalışmada, Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi ve tarihî gelişimi hakkında
kısaca bilgi verildikten sonra konu ve muhteva bakımından eser
değerlendirilmiş, Türk halk kültürüyle sergilediği ort
ak yönlere temas
edilmiş, ardından da eserin Latin harfleriyle transkripsiyonlu metni
verilmiştir. Metnin dil özellikleri üzerine bugüne kadar müstakil
anlamda herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Bu bağlamda biz öncelikle
Hikmetli Hikâr’ın
Hikâyesi
’nin dil
ini yapım/türetme ekleri bakımından
irdeledik ve tarihî Kıpçak Türkçesinin bir döneminin bu önemli eserde
yapım eklerinin işlevselliği bakımından sergilediği durumu ortaya
koymaya çalıştık
There are many texts we have today that contains different topics
written by the Armenian Kipchak Turkic. These are just a few historical
chronicle, lawbooks, registers and minutes of the court, with the works
on the knowledge of the language dictionaries,
texts on religion and the
natural sciences. We have examples of literature written in the
Armenian Letters Kipchak Turkic / Story of Hikmetli Hikar / or / Story
of Akıllı Hikar / are known as just a text. The story is a didactic text
that describes the li
ves of a legendary wise words and saints and
number 468 in Vienna, registered in the Library of the Armenian
Mekhitaristh and writing 54
-
62. Between pages. This work on the J.
Denyand E. Tryjarski sought. According to them, this work has been
translated by
Armenian. This work also suppressed the in Almaty by
Kudasov. Garkavets's the work
–
Kıpçakskoe Pismennoe Nasledie
-
I
-
of
transcribing the text is available. Altınkaynak and Altınsoy made on last
working of Story of Hikmetli Hikar. In this study, a brief in
formation
about historical development of the Armenian Letters Kipchak and after
giving the work in terms of subject matter and content as sessed,
Common aspects of the Turkish people's culture has been contacted,
and then given in texts of the work transc
ribed in Latin letters. So far
there has not been any sense of self about the language of the text. In
this context, we firstly examined Story of Hikmetli Hikar's language
production differentiation in terms of attachments and aimed to
demonstrate the deri
vational suffixes of the text in a situation that's
important in terms of functionality Kipchak Turkish historical period