Akademik Veri Yönetim Sistemi
XI. Ulusal Dil ve Konuşma Bozuklukları Kongresi, İstanbul, Türkiye, 19 - 21 Mayıs 2023, ss.153
ÖZET
Giriş: Anlatı türlerinden biri olan kişisel anlatılar günlük hayatta yaşanan geçmiş olayların
açıklamalarıdır. Anlatı becerisi, çocukların dilsel, bilişsel ve sosyal becerilerinin bir göstergesi olarak
sayılabildiği için değerlendirmede önem taşımaktadır. Bununla birlikte kişisel anlatı değerlendirme
araçlarının sayıca az olduğu bilinmektedir. Literatürde kişisel anlatı çalışmalarının sınırlı sayıda
olmasının yanı sıra klinik ve araştırmalarda kullanılan standart bir protokolün olmaması önemli bir
eksiklik olarak düşünülmektedir. Bu amaçla 2018 yılında geliştirilmiş olan “Global TALES Protocol
(Global TALES Protokolü)” literatürdeki bu boşluğu doldurmayı amaçlayan uluslararası bir projenin
ürünüdür. Global TALES (Talking About Lived Experiences in Stories), dünyanın her yerindeki
çocuklara hitap edebilecek duygu/duruma dair toplam 6 soru içeren bir kişisel anlatı protokolüdür.
Protokolde yer alan sorular ve gerekli durumda da ipucu niteliğindeki takip istemleri kullanılarak
çocuklardan anlatı örnekleri alınmaktadır. Global TALES Protokolünün kişisel anlatı değerlendirme
aracı olarak farklı ülkelerde kullanımı mevcuttur ve bu ağ giderek daha çok genişlemektedir.
Geliştirilmesinden bu yana ise farklı ülkelerin dillerine uyarlanarak çocuklarda kişisel anlatı
değerlendirme aracı olarak kullanılmıştır. Avustralya, Brezilya, Hırvatistan, Kıbrıs, Yunanistan, İsrail,
Yeni Zelanda, Rusya, Tayvan ve Amerika Birleşik Devletleri gibi pek çok ülke projeye dahil olan
ülkeler arasındadır. Projenin Türkiye ayağı ise bu bildirinin ilk 2 yazarı tarafından yürütülmektedir. Bu
bildiri ile standart bir kişisel anlatı değerlendirme protokolü olarak güncel değerlendirme araçlarından
biri olan Global TALES Protokolü ile ilgili genel bir tablonun ortaya konması planlanmıştır. Ayrıca
protokolün klinikte ya da araştırmalarda nasıl kullanılacağına dair bilgi verilmektedir. Sonuç: Bu
bildiride kişisel anlatı özelinde Global TALES Protokolünün genel özellikleri ve kullanımı üzerinde
durulmuş, ayrıca önemine vurgu yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: anlatı, kişisel anlatı, kişisel öykü, anlatı değerlendirme, Global TALES Protokolü