Akademik Veri Yönetim Sistemi
Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, cilt.18, sa.2, ss.175-186, 2023 (Hakemli Dergi)
Küreselleşme olgusunun dünya piyasalarında yaşanmakta olan rekabet yarışını giderek zorlaştırması ile birlikte rekabet gücü konusu daha da önemli bir hal almaya başlamıştır. Firmalar ve firmaların faaliyetlerini sürdürdükleri ülkelerin ekonomik karar birimleri rekabet yarışında önde olabilmek adına ticari faaliyetlerini ve/veya karar süreçlerini daha stratejik hale getirmek durumundadırlar. Ancak bu noktada daha makul ve anlamlı stratejiler geliştirebilmek için mevcut rekabet düzeyinin objektif olarak tespit edilmesi hususu büyük önem arz etmektedir. Rekabet gücünün tespiti konusunda literatürde birbirinden farklı birçok yöntem çerçevesinde çalışmalar yapıldığı görülmektedir. Ne var ki rekabet gücünün tespitinin hangi yöntem vasıtası ile daha objektif bir biçimde yapılabileceği konusu henüz netlik kazanmış değildir. Bu çalışmanın amacı literatürde kabul görmüş olan iki farklı rekabet gücü ölçüm yöntemi ile Türkiye’nin uluslararası rekabet ortamında mevcut konumu itibariyle dış ticaret performansının düzeyinin belirlenmesi ve yorumlanmasıdır. Bu itibarla çalışmada 2001-2021 yılları arası döneme ait dış ticaret verilerinden hareketle Türkiye’nin Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ) ve Nispi İhracat Avantajı Endeksi (RXA) endeksleri hesaplanmıştır. Söz konusu dış ticaret verileri kapsamında Türkiye’nin ithalat ve ihracatında ilk 20 sırada bulunan ürün grupları araştırmaya konu edilmiştir. Yapılan endeks hesaplamaları sonrasında elde edilen bulgular itibariyle Türkiye’nin dış ticari faaliyetlerinin rekabet gücü üzerine pozitif katkı sağlayan ürün grupları üzerinden yapıldığı ancak dış ticaret rakamlarının oldukça yüksek olduğu gözlemlenen bazı ürün gruplarının ise rekabet gücüne herhangi bir katkı sunmadığına işaret eden endeks değerleri ile karşılaşılmıştır.
Companies and the economic decision-making units of the countries where they operate have to make their commercial activities and/or decision processes more strategic in order to be ahead in the competitive race. However, at this point, it is important to objectively determine the current level of competition to develop more reasonable and meaningful strategies. Studies have been carried out in the literature on the determination of competitiveness within the framework of many different methods. However, it is not yet clear which method can be used to objectively determine competitiveness. This study aims to determine and interpret the level of foreign trade performance of Türkiye in terms of its current position in the international competitive environment, using two different competitiveness measurement methods accepted in the literature. In this respect, Türkiye's Revealed Comparative Advantage (AKU) and Relative Export Advantage Index (RXA) indices were calculated in the study, based on foreign trade data for the period between 2001 and 2021. Within the scope of the foreign trade data in question, the product groups in the top 20 in Türkiye's imports and exports were subject to research. According to the findings obtained after the index calculations, it has been determined that Türkiye's foreign trade activities are mainly carried out through product groups that made a positive contribution to the competitiveness, but some product groups whose foreign trade figures are observed to be quite high do not make any contribution to the competitiveness.