III. INTERNATIONAL KAYSERI SCIENTIFIC RESEARCH CONFERENCE, Kayseri, Türkiye, 20 - 21 Temmuz 2024, ss.157-159
Özet
1.GİRİŞ
Alkol bağımlılığı, aşamalar halinde ilerleyen kronik ve tekrarlayan bir bozukluktur (Jupp ve
Lawrence, 2010; Koob ve Volkow, 2010). Kronik etanol tüketimi ve alkol kullanım bozukluğu
(AUD), başarısız ilişkiler, iş kaybı, psikiyatrik semptomlar ve ciddi bilişsel bozulma dahil
olmak üzere toplum üzerinde olumsuz etkiye sahiptir. Dünya çapında 76 milyon yetişkinin
alkol bağımlısı olması da aşırı alkol kullanımının bir başka sonucudur (Rehm ve ark., 2009).
Bu çalışmada, yüksek dozda kronik (6 hafta, haftada 3 gün) etanol tüketiminin öğrenme,
bağımlılık düzeyi ve akustik irkilme refleksi üzerine etkisinin ergen sıçanlarda araştırılması
amaçlandı.
2.YÖNTEM
Çalışmada ergen (6 haftalık) erkek Wistar Albino sıçanlar kullanıldı. Ergen sıçanlar kontrol ve
etanol tüketen olarak gruplara ayrıldı. Haftada dört gün, her kafese 4 sıçan yerleştirilerek yem
ve suya serbest erişimleri sağlandı. Haftanın üç günü (Pazartesi, Çarşamba, Cuma) etanol
tüketen gruplara %20 etanol ilaveli çeşme suyu verildi. Y-Labirentte uzamsal öğrenme ve
hafıza, koşullu yer tercihinde bağımlılık davranışı değerlendirildi. Sıçanların akustik irkilme
tepkisi ön uyarı inhibisyonu (PPI) testi SR-LAB sistemi ile ölçüldü. Plazmada dopamin ve
serotonin analizi ELISA yöntemi ile değerlendirildi.
3.BULGULAR
Y-Labirent testinde hedef kolda kalış süresi Etanol grubunda Kontrol grubuna göre B kolunda
kalış süresi (p<0,05) ve alternasyon yüzdesi (p<0,05) anlamlı olarak azalmıştır. Etanol
grubunda kollara giriş sayısı Kontrol grubuna göre (p<0,05) artmıştır. Şartlı yer tercihi testinde
deney gruplarında hedef bölgede ve diğer bölgede geçirilen süre (saniye) olarak değerlendirildi.
Etanol grubunda Kontrol grubuna göre hedef bölgede kalma süresi (p<0,05) artmıştır. İrkilme
yanıtının ön uyaran aracılı inhibisyon testinde deney gruplarında alışma, ilk uyarım 4 dB, 8 dB
ve 16 dB uyarımda irkilme refleksleri ölçüldü. Kontrol grubu Etanol grubuna göre irkilme
yanıtlarında ve plazmada dopamin ve serotonin seviyesi istatistiksel olarak anlamlı değildir.
4. SONUÇ, TARTIŞMA VE ÖNERİLER
Kronik %20’lik etanollü su tüketimi ergen sıçanlarda; uzamsal öğrenmeyi ve bağımlılık
düzeyini olumsuz etkilerinin olduğu, Akustik irkilme yanıtı (irkilme refleksi) ve plazmada
dopamin ve serotonin seviyesi değişmediği görülmüştür. İleriki çalışmalarda daha gençhayvanlarda uygulama yapılabilir, süre 8 haftaya veya üzerine çıkarılabilir. En önemlisi de bu
çalışmadaki analiz yöntemlerine hayvanlarda etanol bağımlılığının biyobelirteci olan ADH gibi
maddelerin analizi ve beyin dokusunda BDNF analizi de eklenebilir.
5.KAYNAKLAR
Jupp B, Lawrence AJ. New horizons for therapeutics in drug and alcohol abuse. Pharmacology
and Therapeutics 2010; 125: 138–168.
Koob GF, Volkow ND. Neurocircuitry of addiction. Neuropsychopharmacology 2010; 35:
217–238.
Rehm J, Mathers C , Popova S, Thavorncharoensap M , Teerawattananon Y, Patra J. Global
burden of disease and injury and economic cost attributable to alcohol use and alcohol-use
disorders. Lancet 2009; 373(9682): 2223–2233.
Anahtar kelimeler: Etanol, Öğrenme, İrkilme Refleks, Rat