Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Katılımlı 19.Ulusal Elektron Mikroskopi Kongresi, Trabzon, Trabzon, Türkiye, 22 - 25 Haziran 2009, ss.158
AMAÇ: Kanatlılarda çenelerin gagalara dönüşmüş olması, dişlerin, dudak ve yanakların
bulunmaması alman gıdaların çiğnenmeksizin yutulmasına neden olmaktadır. Bu yutma
işleminde tükürük bezlerinin salgısı olan tükürükteki müsinlerin kayganlaştırıcı etkisi
önemli rol oynar. Bu çalışmada bıldırcınlarda orofarenksin çatısında bulunan tükürük
bezlerinin postnatal farklılaşma ve olgunlaşma süreçlerindeki kimyasal bileşimlerinin
ve MUC5AC’nin varlığının ortaya konması amaçlanmıştır
MATERYAL VE METOD: Çalışmada 1, 7, 21, 35, 42 ve 60 günlük bıldırcınların
damaklarından hazırlanan örneklerde bezlerin sitokimyasal bileşimi AB-PAS, HID-AB
ve PAPS boyama teknikleri ile bezlerdeki MUC5AC reaktivitesi ise strepavidin
peroksidaz immunohistokimya metoduyla ortaya konmuştur.
BULGULAR: Yumurtadan çıkışta bıldırcınların tükürük bezlerinin müsinleri
salgıladığı, maksillar bezler hariç, diğer bezlerin müsin içeriklerinin yaşın ilerlemesine
ve bezlerin büyümesine paralel olarak arttığı saptandı. Maksillar (MSG), Sfenopterigoid
(SPSG), medial (MPSG) ve lateral palatin (LPSG) bezlerde yumurtadan çıkışta
sülfomusinler çoğunlukta iken, yaşın ilerlemesiyle sialomüsinlerde artış gözlendi.
Bezlerin salgı ünitelerinin dip kısımlarında sülfomüsinlerin, boyun kısımları ile
kanallarında ise sialomüsinlerin bulunduğu, nötral müsinlerin de asit müsinlerle karışık
halde olduğu belirlendi. Çok sayıda seröz özellikte hücreler içeren MSG ve MPSG’de
histokimyasal reaksiyonların SPGS ve LPSG’a kıyasla daha zayıf olduğu dikkati çekti.
MUC5AC reaktivitesi 1 günlük bıldırcınların sadece SPSG ve LPSG’inde az sayıda
hücrede gözlendi. Ancak yaşın artmasıyla MUC5AC reaktivitesinin SPSG ve LPSG’nin
tüm hücrelerinde, MSG ve MPSG’lerin ise akıtıcı kanal epitelinde bulunduğu tespit
edildi.
TARTIŞMA VE SONUÇLAR: Jel oluşturan bir müsin olan MUC5AC’ nin insan ve
hayvanların tükürük bezlerinde varlığına ilişkin bir bilgi bulunmamasına karşılık,
bıldırcın tükürük bezlerinde MUC5AC reaktivitesi saptanmıştır. Postnatal süreçte
bıldırcın tükürük bezi erinin nötral-, sialo-, sülfomtısin ile~MU05AG içerikleriniırTniktar
ve/veya kompozisyon bakımından değiştiği ve farklılaştığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Bıldırcın, tükürük bezleri, histokimya, MUC5AC