Ölümle İlgili Bazı Âdetler Bağlamında Kıbrıs Türklerinin Etnik Kökeni Üzerine Düşünceler


Peler G. Y.

2. Uluslararası Türk Dünyası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Kongresi, Antalya, Türkiye, 7 - 08 Aralık 2018, cilt.3, ss.51-64

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 3
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.51-64
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada, ölümle alakalı âdet ve inanışlar bağlamında, bazı Rum ve Batılı tarihçiler tarafından etnik kökenleri üzerinde spekülasyon yapılan Kıbrıs Türklerinin etnik kökeni hakkında fikir yürütülecektir. Fetihten hemen sonra ve müteakip yüzyıllar boyunca adaya Türk nüfus yerleştirildiğinin arşiv belgeleri ile sabit olmasına rağmen, bazı çevrelerde Kıbrıs Türklerinin etnik kökeni hep tartışma konusu yapılmıştır. Bu arşiv belgelerine ek olarak Kıbrıs Türk kültürünün unsurlarının Türk dünyasının geriye kalanı ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi bu tartışmalara son vermek yolunda atılmış etkili bir adım olacaktır. Kıbrıs Türkleri arasında yapılan derlemeler neticesinde ortaya çıkan veriler ışığında Kıbrıs Türklerinin ölü gömme adetleri, cenaze merasimleri, cenazeyi müteakip uygulanan merasimler ve ritüeller, ölüm etrafında tezahür eden âdet ve inanışlar, benzer durumlarda Kıbrıs Türklerinin anavatanı olan Türkiye’de ve Türk dünyasının geriye kalanında tatbik edilen uygulamalarla karşılaştırılacaktır. Çalışmanın Kıbrıs’ı ilgilendiren verileri için bizzat sahadan derlenmiş verilerle birlikte daha önce başka araştırmacılar tarafından derlenip ortaya konan veriler ve arşiv bilgileri kullanılacaktır. Çalışmanın Türkiye ve geriye kalan Türk dilli dünyayı ilgilendiren verileri olarak ise başka araştırmacılar tarafından derlenip yayınlanan bilgiler kullanılacaktır. Kıbrıs ile ilgili veriler Türkiye ve Türk dilli dünyanın geriye kalanından elde edilen verilerle karşılaştırılıp bir sonuca varılmaya çalışılacaktır. Bu karşılaştırmalar yapılırken İskitler, Hunlar, Göktürkler vs. döneminde gerek yabancıların tuttukları kayıtlardaki gerekse Göktürk Yazıtları gibi yerli kaynaklardaki Türklerin ölüm ile ilgili geçmişte var olduğu kayıt altına alınmış inanış, uygulama ve gelenekler de göz önünde bulundurulacaktır.

The ethnic origin of Turkish Cypriots, ethnic origins are being speculated on by some Greek and Western historians, will be tackled in this paper. The ethnic origins of Turkish Cypriots has always been made a matter of debate is some circles in spite of archival documents clearly stating that Turkish settlers were located to the island right after the conquest and throughout the following centuries. In addition to these archival documents comparing cultural elements of the Turkish Cypriots with that of the rest of the Turkic world would be an influential step in ending these controversies. The burial traditions, funeral ceremonies, post-funeral ceremonies and rituals, traditions and beliefs appearing around death will be compared to those of mainland Turkey and the rest of the Turkic world in light of material gathered from the Turkish Cypriots. The data concerning Cyprus are composed of personally done field work as well as field work done and published by others and archival documents. Data concerning the rest of the Turkic world are filed work done and published by other scholars. A conclusion will be drawn by comparing data collected from Cyprus with the data from the rest of the Turkic world. The records kept by foreigners during the Scythian, Hun and Old Turkic period together with native sources like the Old Turkic Inscriptions will be taken into consideration.