Uluslararası Katılımlı 19.Ulusal Elektron Mikroskopi Kongresi, Trabzon, Trabzon, Turkey, 22 - 25 June 2009, pp.109
AMAÇ: Nitrik oksit, nervöz, kardiyovaskuler, reprodüktif ve immun sistemle ilgili pek
çok biyolojik fonksiyonun kontrolünde önemli rol oynayan bir serbest radikaldir. Bu
çalışmada, spermatojenik siklusu 8 evreden oluşan ve çoğu memeliden farklı olarak bol
miktarda Leydig hücresi içeren kedi testisi ile epididimisinde, NO sentezinden sorumlu
olan nitrik oksit sentaz izoformlarımn lokalizasyonlarmın belirlenmesi amaçlanmıştır.
MATERYAL VE METOD: Çalışmada 13 adet erişkin kediden alman testis ve
epididimis örneklerine NOS aktivitesini belirlemek amacıyla NADPH-d enzim
histokimya ve immunohistokimya teknikleri uygulanmıştır.
BULGULAR: NADPH-d aktivitesinin testisde seminifer tubullerdeki germ ve sertoli
hücrelerinde, interstisyel dokudaki damarların endotel ve medya katmanlarında, Leydig
hücrelerinde, tubulus rektus ile rete testis epitelinde bulunduğu gözlendi. Epididimisde
ise duktulus efferentis’lerde silyumsuz hücrelerin sadece mikrovilluslarmda, silyumlu
hücrelerin ise sitoplazmalarında, duktus epididimidisi örten epiteldeki prizmatik
hücrelerin özellikle adluminal bölgesinde, lumendeki spermiyumlarda ve kanalın
duvarındaki düz kas hücrelerinde NADPH-d aktivitesi saptandı. Testis ve epididimisde
eNOS aktivitesinin genel olarak NADPH-d aktivitesine benzer olduğu tespit edildi.
iNOS aktivitesi değerlendirildiğinde germ hücrelerinden sadece pakiten dönemindeki
spermatositler ile yuvarlak ve uzamış spermatositlerin pozitif olduğu gözlendi. Damar
endotellerinde iNOS aktivitesinin bulunmadığı belirlendi. Testis ve epididimise ilişkin
diğer hücrelerdeki İNOS reaktivitesinin NADPH-d ile benzer olduğu tespit edildi.
Seminifer tubullerdeki apoptotik hücrelerde de kuvvetli NOS reaktivitesi saptandı.
TARTIŞMA VE SONUÇLAR: İnsan, fare, sıçan, domuz ve atta yapılan çalışmalara
benzer olarak kedi testislerinde germ hücrelerinde, apoptotik hücrelerde, sertoli ve
Leydig hücrelerinde, tubulus rektus ve rete testis epitelinde, epididimisdeki kanalların
epitel ve kas katmanları ile lumenlerindeki spermiumlarda ve ayrıca interstisyel
dokudaki kan damarı duvarlarında hem NADPH-d ve hem de eNOS ile İNOS
aktivitesinin bulunduğu saptanmıştır. Bu bulgular NO’in kedide testesteron sentezi,
spermatogenesis, apoptozis, vaskular kontraksiyon/dilatasyon, sperm maturasyonu gibi
fonksiyonların düzenlenmesinde rol oynadığını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Kedi, testis, epididimis, Nitrik oksit sentaz