Akademik Veri Yönetim Sistemi
International Congress on Tourism, Culture and Economy (ITEC’24) , Skopje, Makedonya, 8 - 10 Mayıs 2024, ss.258-267, (Tam Metin Bildiri)
Teknolojide günden güne yaşanan gelişmeler diğer sektörleri olduğu kadar turizm sektörünü de etkisi altına almıştır. Teknolojideki gelişmelerle birlikte de yapay zekâ kavramı, mobil teknolojiler ve sosyal medyanın etkisiyle herkesi etkileyen bir kavram haline gelmiştir. Son yıllarda, yapay zekâ yeni bir teknoloji olarak kabul edilmiş ve işletmecilik, tıp, otomotiv ve eğitim alanlarında kullanılmaya başlanmıştır. Yapay zekâ alanındaki en güncel teknolojiler arasında, yüz tanıma sistemleri, sanal gerçeklik uygulamaları, Google Haritalar'da kullanılan yapay zekâ dil çevirileri, sesli turlar ve sohbet robotları gibi çeşitli robot teknolojileri bulunmaktadır. Yapay zekâ, geleneksel olarak mühendisler, bilişim uzmanları ve analistler gibi meslek gruplarının ilgi alanında yer alırken, günümüzde sosyal bilimler dahil olmak üzere çok daha geniş bir kullanım alanına kavuşmuştur. Yeni teknolojilerin turizm sektöründe benimsenmesi ise robotların turistik deneyimlerin bir parçası haline gelmesine sebep olmuştur. Özellikle endüstri 4.0 ile birlikte hayatımıza giren robotlar sektörde birçok alanda kullanılmaya başlanmıştır. Robot teknolojilerindeki ilerlemeler, endüstriyel robotlardan hizmet robotlarına kadar gelişme göstermiştir. Endüstriyel robotlar, genellikle üretim ve diğer endüstriyel işlerle ilişkili görevleri yerine getirmek için kullanılırken, servis robotları insanlara fiziksel yardım sağlamak ve sosyal etkileşimler yoluyla destek vermek üzere tasarlanmıştır. Turizm ve konaklama sektöründe, en son teknolojilerden biri olarak hizmet robotlarının ortaya çıktığını söylemek mümkündür. Hizmet robotlarının konaklama işletmelerinin yanı sıra yiyecek-içecek işletmeleri, müzeler gibi çeşitli alanlarda da kullanılmaya başlandığı gözlemlenmiştir. Hizmet robotları, 7/24 çalışabilen self-servis kiosklar ve yapay zekâ tabanlı chatbotlar gibi dijital altyapıya sahip ürünler, günümüzde turizm sektöründe yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu tür hizmetlerde, insan gücü yerine kullanılan bu makinelerin belirli aralıklarla bakım maliyetleri dışında düzenli maaş veya kişisel sigorta gibi sürekli maliyetleri bulunmamaktadır. Bu nedenle, sınırsız çalışma saatleri ve başlangıç maliyetlerine ek olarak, insan gücünden daha verimli bir şekilde kullanılabilmektedirler. Robot teknolojilerinin kullanılması sektörde bulunan işletmeler arasında rekabeti artıracağı ve sürdürülebilir şekilde büyümesini sağlamak amacıyla stratejik kararlar alınmasına yardımcı olacağı düşünülmektedir. Bu çalışma, turizm endüstrisindeki robot teknolojisi kullanımı ile ilgili kritik bir anlayış sunmayı hedeflemektedir. Bu doğrultuda, konaklama, yiyecek-içecek işletmeleri, müzeler ve havalimanlarında kullanılan robot teknolojisinin mevcut durumunu incelemek ve geleceğe yönelik eğilimlerinin turizm sektörüne etkisini araştırmak çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaca yönelik olarak, alan yazın incelenmiş ve ikincil verilerden faydalanılarak derleme yoluyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçları kapsamında, turizm sektöründeki robot teknolojisinin kullanımının Türkiye’de ve dünyada birçok örneğinin olduğuna ve gelecekte de kullanımının artacağına işaret etmektedir.