Osmanlı Arşiv Belgelerine Göre Sivas Hapishanesi ve Mimarisi / Sivas Prison and Its Architecture According to Ottoman Archival Documents


Aydın R.

Sivas Kongresi'nin 100. Yılında Her Yönüyle Sivas Uluslararası Sempozyumu, 2019, Sivas, Türkiye, 25 - 27 Nisan 2019, cilt.3, ss.403-412

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 3
  • Basıldığı Şehir: Sivas
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.403-412
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Tarihin hemen her döneminde bulunduğu konum itibariyle önemli bir şehir olan Sivas, birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. 1075 yılında Danişmentliler ile Türk hakimiyetine giren şehir, Türk-İslâm hüviyetini bu dönemden itibaren kazanmaya başlamıştır. Şehir ilerleyen süreçte, sırasıyla Anadolu Selçuklu, İlhanlı, Eretna, Kadı Burhanettin ve Osmanlı hakimiyetleri altına girmiştir. İdari statüsü zaman içerisinde değişiklik gösteren kent, Tanzimat sonrasında benimsenen yeni yönetim anlayışı çerçevesinde vilayet konumuna getirilmiştir. Bağlanan sancaklarla birlikte her anlamda hareketliliğin yaşandığı şehirde Tanzimat’ın da etkisiyle imar faaliyetlerine girişilmiştir.

Yerel yöneticilerin önderliğinde girişilen imar faaliyetleri kapsamında idari ihtiyaçları karşılayacak kamu yapıları ile ulaşım ihtiyaçlarını giderecek köprü ve yolların yapımına büyük önem verilmiştir. Yapılan reformlar şehre tarım, ticaret ve sanayi bakımından ivme kazandırmıştır. Buna paralel olarak artan nüfusla suç oranı da yükselmiştir. İlaveten, belgelerde de belirtildiği üzere, çevre sancaklardan suçluların getirilmesi sonucunda eski hapishanenin ihtiyacı karşılayamaması, yeni bir hapishanenin inşasını zorunlu kılmıştır. Bu çalışmada, şehirde yapılması planlanan bağımsız yeni hapishane binası, Osmanlı arşiv belgeleri üzerinden ele alınmıştır. Ele alınan arşiv belgeleri, binanın inşa edildiğini kesin olarak ortaya koymamakla beraber, dönem hapishanelerinin fiziki özelliklerini belirtir niteliktedir.