Çocuk Odaklı Bütçeleme Yaklaşımı ve Türkiye’de Uygulanabilirliği


Çakan B., Çobanoğulları G.

Paradigma: İktisadi ve İdari Araştırmalar Dergisi, cilt.14, sa.1, ss.1-10, 2025 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 14 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2025
  • Dergi Adı: Paradigma: İktisadi ve İdari Araştırmalar Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: EBSCO Education Source, Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.1-10
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sosyal bütçeleme anlayışı genel olarak toplumun dezavantajlı kesimi sayılan kadınlar, çocuklar ve engellilere yönelik harcamaların öne çıkarıldığı, bütçe hazırlama sürecinde bu kesimin aktif katılımının olduğu bir bütçeyi ifade etmektedir. Sosyal bütçelemenin bir türü olan çocuk bütçelemesi, çocukların temel sosyal ihtiyaçlarının karşılanması anlayışının yanı sıra çocukların bu ihtiyaçlarını aktif katılımla belirleyerek uygulanacak politikalar üzerinde karar verici olma durumunu ifade etmektedir. Türkiye’de çocuklara yönelik bir bütçeleme bulunmamakta, çocuklara yönelik harcamalar bakanlık ve yerel yönetim düzeyinde sınırlı kalmakta ve bu harcamaların yeterli olmadığı görülmektedir. Bu çalışmada, çocuk odaklı politikaların uygulama örneklerine ve yapılan çalışmalar üzerinde tespit edilen eksikliklere yer verilmiştir. Yapılan çalışmalardan da görüleceği üzere, temel eksikliklerin çocuklara yönelik ihtiyaçların tam olarak dikkate alınmaması, çocuk katılımlarının yetersizliği ve karar verici olma mekanizmalarının kapalı olması gösterilmektedir.  Ayrıca yaşanılan coğrafyanın sorunlarını bilen ve çocukların temel haklarının savunuculuğunu üstlenen sivil toplum kuruluşlarının eksikliğinin, bütçeleme sürecinde çocukların temsil edilmesini olumsuz etkilediği sonucuna varılmaktadır. Çalışmanın amacı, çocuk odaklı sosyal bir bütçelemenin olmadığı Türkiye’de çocuklara yönelik harcamaların yeterliliğini analiz etmek ve çocuk odaklı bütçeleme anlayışının başarıya ulaşması için çocuk katılımının gerekliliğini ortaya koymaktır.