Kötülük Problemi: Mutezilî Düşüncenin Saadia Gaon’a Etkisi

Akdağ Ö.

İslami Araştırmalar, cilt.32, sa.1, ss.52-65, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 32 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: İslami Araştırmalar
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.52-65
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Âlemde var olan kötülük, her şeye kadir, her şeyi bilen ve mutlak iyi bir Tanrı’nın varlığı ile
uzlaştırılabilir mi? Bu problem gerek Tanrı’ya inanan gerekse inanmayan pek çok insanın zihnini
meşgul  etmiştir.  Kötülük  sorunu  tarihsel  olarak  Grek  düşünür  Epiküros’a  dayandırılmaktadır.
Epiküros’a göre mutlak manada kadir ve iyi olan bir varlık ile alemdeki kötülüğün varlığı çelişki-
lidir. Ancak Epiküros’tan daha eski bir metinde yani Eski Ahit’te bulunan “Eyüp” kıssası okundu-
ğunda probleme ilişkin birtakım verilerin olduğu görülecektir. Söz konusu kıssa incelendiğinde
Tanrı’nın, Eyüp Peygamberi hem sahip olduğu mal-mülk hem de bedensel sıhhat ile imtihan etti-
ği görülecektir. Bu çalışmada Eyüp peygamberin başına gelen musibetleri, İslam kelam ekollerin-
den biri olan Mutezile’den önemli ölçüde etkilenmiş olan Yahudi düşünür Saadia Gaon ekseninde
ele alınacak ve onun yaklaşımı ortaya konularak Mutezilî bakış açısı ile benzerlik ve farklılığı or-
taya konulacaktır.