IJHE, cilt.7, sa.15, ss.387-408, 2021 (Hakemli Dergi)
Özet
Soğanlı Vadisi, Kayseri’nin 67 km güneyinde bulunan Yeşilhisar’ın sınırları içerisinde yer almaktadır. Bizans
döneminde “Kyzistra” adıyla bilinen Yeşilhisar, Selçuklular devrinde “Karahisar” anlamına gelen “Zengibar”
adıyla bilinmektedir. Antik adı Soandos olan vadi, Kayseri’den Kilikya Geçidi’ne giden rotanın güzergâhları
içinde, rotanın ve Yeşilhisar’ın 15 km batısında bulunmaktadır. İlk kuruluşunun 6.yüzyıla dayandığı düşünülen
vadinin 11. yüzyılda Skepides ailesiyle beraber geliştiği düşünülmektedir. Soğanlı Vadisi bir tarım yerleşimi
olarak kurulmuş, bunun önemli bir kolunu da bağcılık ve üzüm yetiştiriciliği oluşturmuştur. Tarımsal faaliyetler
hakkında önemli veriler sunan işlikler, hem zirai hem ticari hem de ekonomi için önem arz etmektedirler. Şarap
işlikleri; üzüm ezme havuzu, akıtma kanalı ve şıra biriktirme haznesinden oluşmaktadır. Bu çalışmada; Soğanlı
Vadisi’nde bulunan ve üç tipte ele aldığımız şarap işlikleri tanıtılmıştır. Daha önce herhangi bir çalışmaya konu
olmamış bu işliklerin, rölöve planları ile bugünkü durumları tespit edilmiş, mimari özellikleri tanıtılarak
belgelenmesi sağlanmış, kendi içerisinde ve Kapadokya genelinde değerlendirme yapılarak şarap işliklerinin genel
karakteristik özellikleri çıkarılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Bizans, Soğanlı Vadisi, Zirai, Üzüm, Şarap İşliği