İkincil Sözlü Kültür Bağlamında Neşet Ertaş'ın Türkü Dağarcığına Bir Bakış / Secondary Oral Culture in the Context of An Overview to Neşet Ertaş's Reportoire Folk Song


DURBİLMEZ B.

Uluslararası Bozkırın Tezenesi Neşet Ertaş Sempozyumu / The International Symposium of Neşet Ertaş the Plectrum of Stepses, Kırşehir, Türkiye, 13 - 14 Mayıs 2013, ss.315-347

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Kırşehir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.315-347
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Walter J. Ong, “Sözlü ve Yazılı Kültür- Sözün Teknolojileşmesi” adlı eserinde, varlığı yazı ve matbaa teknolojilerine dayanan telefon, radyo ve televizyona özgü sözlü kültüre “ikincil sözlü kültür” adını vermektedir. Birincil sözlü kültür çağında gezgin saz şairleri yaygındı. Gezgin halk şairlerinin yerini günümüzde radyolar, televizyonlar, sanal ağlar aracılığıyla sanatını icra eden çağdaş ozanlar almıştır. İkincil sözlü kültür çağında yaşayan ozanlar bu iletişim kanalları yanında plâk ve ses bantları doldurarak da geniş kitlelere ulaşmaya çalışmıştır.

Neşet Ertaş da, türkülerini genellikle elektronik kültür ortamlarında icra etmiş bir gelenek temsilcisidir. Neşet Ertaş, önce ses bantları ve radyo programları aracılığıyla geniş kitlelere ulaşmaya başlamış, zamanla televizyon kanallarında da sanatını icra etmiştir. Onun türküleri sanal iletişim ortamlarında da yayılmış, sadece yaşlı ve orta yaşlı kuşaklar arasında değil gençler arasında da geniş bir dinleyici / izleyici kitlesine ulaşmıştır.

Bildiride, Neşet Ertaş’ın türkü dağarcığını oluşturan türkülerin“ikincil sözlü kültür” bağlamındaki yerinin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu amaçla, “ikincil sözlü kültür” kavramının kapsamı hakkında bilgi verilecek, elektronik kültür ortamlarından tespit edilen Neşet Ertaş’ın türküleri “ikincil sözlü kültür” açısından incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: Neşet Ertaş, sözlü kültür, ikincil sözlü kültür, elektronik kültür ortamı, türkü, türkü dağarcığı.

Walter J. Ong, "Orality and Literacy The Technologizing of the Word" in his work, writing and printing technologies, based on the presence of the phone, radio and television specific oral culture "secondary oral culture" the name of the serve. There were traveler saz poets (bards) in the primary oral culture age. Traveler saz poets were replaced by modern bards in today. This bards are performing in the electronic culture contexts (radios, televisions and virtual networks). Poets living in the age of secondary oral culture, besides these communication channels the record and by filling in audio tapes tried to reach a wide audience. Neşet Ertaş, the folk songs (türkü) are usually electronic culture contexts have performed the representative of a tradition. Neşet Ertaş, before began to reach a wide audience through radio programs and the audio tapes, of television channels has the art performed over time. His songs of the spread of virtual communication environments, not only the elderly and middle-aged, but also a wide range of among the young generations listeners / audience reached. At the article is purposed that repertoire of folk songs that make up Neşet Ertaş’s  song is "secondary oral culture" in the context of that place intended to remove. For this purpose, "the secondary oral culture"  will be informed about the scope of the concept of electronic culture detected environments Neşet Ertaş songs "secondary oral culture in terms of "will be examined.

Key words: Neşet Ertaş, oral culture, the secondary oral culture, electronic culture media, folk song, folk song repertoire