Akademik Veri Yönetim Sistemi
29th International Congress on Creative Drama in Education, Ankara, Türkiye, 25 - 28 Ekim 2018, ss.90-102
Yapılandırmacı yaklaşım öğrencilerin sınıf içerisinde aktif olmalarını ve ön bilgilerini kullanarak yeni bilgileri yapılandırmalarını amaçlayan felsefi bir yaklaşımdır. Bu amaç doğrultusunda, öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşıma uygun olan birtakım yöntemleri (işbirlikçi öğrenme yöntemi, yaratıcı drama yöntemi vs.), öğrenme modellerini (5E öğrenme modeli vs.) ve tekniklerini (rol oynama, beyin fırtınası vs.) kullanmaları amaçlanmıştır. Buradan hareketle, öğrenci merkezli birçok yöntem ve teknik fen bilimleri öğretmenleri tarafından da sınıf içinde kullanılmaya başlanmıştır. Yaratıcı drama yöntemi de bu kullanılan yöntemlerden bir tanesidir. Yaratıcı drama öğrenciyi sınıf içinde aktif kılan, anlamlı öğrenmelerin gerçekleşmesini sağlayan ve öğrencilerin problem çözme, eleştirel düşünme ve yaratıcılık becerilerini artırmayı amaçlayan bir yöntemdir. Kullanılan bu yöntemin sınıf içinde etkin bir şekilde uygulanabilmesi için geleceğin fen bilimleri öğretmenlerinin bu yöntem hakkında yeterli ve etkili bilgi birikimine sahip olmaları gerekmektedir. Bu yöntemi etkili şekilde uygulayamayan bir fen bilimleri öğretmeninin yukarıda bahsedilen öğrenci becerilerini uygulayabilmesi zorlaşabilir. Bu sebeple, öğretmen adaylarının eğitim fakültelerindeki bu yöntem ile ilgili eğitimine oldukça önem verilmeli ve onların bu yöntemi gelecekte etkili bir şekilde uygulayabilmeleri için yeterli sayıda uygulamalar fakültelerde gerçekleştirilmelidir. Dolayısıyla, bu yöntemi sınıflarında nasıl uygulayacağını anlayamayan öğretmen adayının yetiştireceği öğrenciler karar verebilme ve sosyalleşme açılarından sıkıntı yaşayabilirler. Bu sebeple, bu çalışmada fen bilimleri öğretmen adaylarının bu yöntem hakkındaki görüşleri alınarak bu yöntemin uygulanması açısından olumlu ve olumsuz durumlar tespit edilmiştir. Böylelikle, bu çalışma yaratıcı drama yönteminin sınıflarda daha etkili uygulanması açısından fen bilimleri öğretmenlerine ışık tutacaktır. Bu yöntemin etkililiği üzerine yapılan nicel çalışmaların fazla olması ve nitel yolla bu yöntem hakkında derinlemesine öğretmen adaylarının görüşlerini alan çalışmaların az olması bu çalışmayı daha etkin kılacaktır.
Bu çalışma nitel araştırmanın fenomenoloji desenine göre yürütülmüştür. Çalışma grubunu özel öğretim yöntemleri dersinde yaratıcı drama uygulamaları yapan dört (4) kadın öğretmen adayı oluşturmuştur. Katılımcılar üçüncü sınıf olup, yaş ortalamaları 22’dir. Katılımcılar amaçlı örneklem yönteminin bir türü olan ölçüt örnekleme ile belirlenmişlerdir. Burada ölçüt öğretmen adaylarının yaratıcı drama uygulamalarını yürütmüş olmalarıdır. Veri toplama aracı olarak sırasıyla yarı yapılandırılmış gözlem, doküman incelemesi ve yarı yapılandırılmış görüşme kullanılmıştır. Her öğretmen adayı iki yaratıcı drama uygulaması boyunca her iki araştırmacı tarafından gözlenmiştir. On sorudan oluşan doküman yine her iki araştırmacı tarafından uygulandıktan sonra, dokümanda yazmış oldukları ifadeleri derinlemesine incelemek için 26 sorudan oluşan görüşme birinci araştırmacı tarafından gerçekleştirilmiştir. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde içerik analizi kullanılmış, bulgular kodlar, kategoriler ve temalar yoluyla sunulmuştur. Çalışmanın bulguları yaratıcı drama teması altında dört kategori olarak sunulmuştur. Bu kategoriler sırasıyla “Yaratıcı dramayı öğrenme amaçları”, “Öğrendikten sonra yaratıcı dramaya yönelik bakış açıları”, “Öğretmen oldukları zaman yöntemin kullanımına yönelik bakış açıları”, “Yaratıcı dramanın olumlu ve olumsuz taraflarına yönelik bakış açıları” olarak belirlenmiştir. Birinci kategoride öğretmen adayları etkili iletişim sağlamak, keyif almak, öğrenci merkezli uygulamalar gerçekleştirmek ve öğrencilerin gizli yeteneklerini ortaya çıkarmak için yaratıcı dramayı öğrendiklerini ifade etmişlerdir. Yaratıcı dramayı öğrendikten sonra öğretmen adaylarının hepsinin bakış açısı olumlu olmuştur. Dört katılımcı olumlu bakış açısına sahiptiler çünkü bu yöntem öğrencilerde anlamlı öğrenmeyi gerçekleştiriyordu. Benzer şekilde katılımcıların hepsi ileride öğretmen olduklarında bu yöntemi kullanmak istediklerini belirtmişlerdir. Özellikle görüşmede bunun nedeni olarak öğrencilerde derse karşı olumlu tutum geliştirmek istemelerini belirtmişlerdir.
Son kategoride ise öğretmen adaylarının hepsi yaratıcı dramanın en önemli olumlu yönünü kişiler arasında etkili iletişim kurabilme olarak açıklamışlardır. Olumsuz yönünü ise sınıf içerisinde öğretmenin kontrolü kaybedebilmesi olarak ifade etmişlerdir. Buradan hareketle, bu çalışma ile fen bilimleri öğretmen adaylarının yaratıcı drama yöntemi hakkında ileriye yönelik olarak olumlu düşüncelere ve uygulamalara sahip oldukları sonucuna varılmıştır. İlave olarak, bu yöntemin daha etkili bir şekilde uygulanabilmesi için eğitim fakültelerinde yeterli önemin verilmesi gerektiği sonucu çıkarılmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda, öğretmen adaylarının yaratıcı drama gibi öğrenci merkezli yöntemleri ileride etkili bir şekilde uygulayabilmeleri için özel öğretim yöntemleri ve öğretmenlik uygulaması derslerinde onların etkinliklerinin artırılması önerilmiştir.