Türk İşaret Dili Öğretimine Yönelik Çoklu Durum Araştırması: Kayseri İli Örneği

Karagöz S., Bahar M. A.

4. Uluslararası Türkoloji Araştırmaları Sempozyumu, Van, Türkiye, 20 Ekim - 22 Kasım 2022, ss.287-288

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Van
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.287-288
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türk İşaret Dili (TİD) eğitimi, ağır işitme yetersizliği olan bireyler için toplumsal yaşamda yer edinebilmeleri; olmayan bireyler için ise onlarla iletişim kurma noktasında ciddî bir gereksinimdir. Ağır işitme yetersizliği olan bireyler için ana dili olma niteliği taşıyan TİD’in eğitimi ve bu eğitimlerin yaygınlaştırılması, onların akademik, sosyal ve psikolojik gelişimleri için yaşamsal değer taşımaktadır. 1889 yılında Dilsiz ve Âmâlar Mektebi olarak açılıp Yıldız Sağırlar Okulu olarak devam ettikten sonra farklı adlarla açılıp kapanan okullarda TİD eğitimi yaygınlaşmaya başlamış fakat hâlâ yeterli gelişimi gösterememiştir. Bu çalışmada TİD ve eğitimi kapsamında Kayseri il sınırları içinde mevcut durumu çok boyutlu olarak incelemek amaçlanmaktadır. Çoklu durum araştırması olarak desenlenen bu çalışmada ildeki TİD eğitimi verileri ilgili; öğrenci, veli, öğretmen ve kurum yöneticilerinden oluşan çalışma grubundan yarı yapılandırılmış ‘‘Öğrenci Görüş Formu’’, ‘‘Öğretmen Görüş Formu’’, ‘‘Veli Görüş Formu’’ ve ‘‘Yönetici Görüş Formu’’ kullanılarak yapılan görüşmelerle toplanmıştır. Ayrıca gözlemler yapılarak veriler desteklenmeye çalışılmıştır. Toplanan veriler kodlanarak çift döngülü içerik analizi ile çözümlenmiştir. Böylece Kayseri’de TİD eğitiminin mevcut durumu en ince ayrıntılara yer verilerek betimlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada, TİD eğitimi veren öğretmenler arasında görev öncesinde TİD eğitimi alanların sayısının yetersiz olduğu, bütün grupların rehberlik ve koordinasyon açısından desteğe ihtiyaç duyduğu ve TİD eğitimiyle ilgili proje ve araştırmalarda ilgisiz kalındığı bulguları ile öğretmenler, öğrenciler ve veliler arasında sürekli ve olumlu bir iletişim bağı kurulmuş olması dikkat çekmektedir. Bu çalışma, Kayseri’de Türk İşaret Dili eğitimini müstakil ve çok yönlü olarak ele alan ilk çalışma olmasıyla öne çıkmakta, araştırmacı ve eğitimciler bakımından dikkat çeken bulgular ortaya koymaktadır