Bugün sayısının 200’ü aGtığı bilinen Yenisey yazıtları, satır sayılarının azlığı ve düzensiz yazılmıG olmaları nedeniyle Türk dili alanı dıGında çalıGan araGtırmacıların ilgisini çekmemiGtir. Bunun en önemli nedenlerinden birisi bu yazıtların tamamının tarihsiz olması ve günümüz mezar taGlarındaki veciz ifadelere benzeyen kimi kalıplaGmıG ibare ve cümleler içermesidir. Ancak yine de Elegest I (E 10), Açura (E 26), Altın–Köl I (E 28), Altın–Köl II (E 29), Köjeelig–Hovu (E 45), Abakan (E 48) gibi çok satırlı yazıtlardan çeGitli bilgiler elde edilebilmektedir.
Bu makalede elimizde metni bulunan 160 civarındaki yazıttan Türk boyları veya boy birlikleriyle ilgili bilgiler derlenmiG ve bu boylarla ilgili bilinenlere yeni bilgiler ekleme kaygısı güdülmüGtür. Tespit edilen boy veya boy birliklerinin geçtiği yerin metni verildikten sonra günümüz Türkçesine çevirisi yapılacak, ardından her boy veya boy birliği, Yenisey yazıtları ve Yenisey havzası çerçevesinde değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler: Eski Türk Yazıtları, Yenisey Yazıtları, Türk Boyları, Türk, Uygur, TürgeG, Tölis.
The Yenisei Inscriptions, the number of which is over 200, have not received enough attention from researchers except for those studying on the Turkish language due to the fact that they have limited amount of lines and were written irregularly. One of the most important reasons of this is that all of the inscriptions are dateless and that they contain some cliché phrases and sentences which are similar to aphorisms of today’s epitaphs. However, still it is possible to elicit some information from multi–lined inscriptions such as de Elegest I (E 10), Açura (E 26), Altın–Köl I (E 28), Altın–Köl II (E 29), Köjeelig–Hovu (E 45), Abakan (E 48).
In this article, data on Turkic tribes have been compiled from some 160 inscriptions, whose texts are on hand, and we have aimed to supply new information on what is already known about these tribes. After presenting texts where identified tribes are mentioned, they will be translated into the modern Turkish, and then each tribe will be evaluated in regard to the Yenisei inscriptions and to the Yenisei catchment basin.
Keywords: Old Turkic Inscriptions, Yenisei Inscriptions, Turkish tribes, Türk, Uighur, TürgeG, Tölis.