History Studies International Journal of History, cilt.11, sa.4, ss.1341-1361, 2019 (Hakemli Dergi)
XIX. yüzyıl Osmanlı bürokrasisinin önde gelen şahsiyetlerinden birisi de Mehmed
Vecîhî Paşa’dır. Babası ve kayınpederi tarafı devrin ulemasından idi. İyi derecede eğitim
aldı. Hanımının amcası olan Mehmed Es’ad Paşa’nın maiyetinde çalışmaya başladı. Onun
hazinedarlığı görevinde bulundu. 1828-1829 Türk – Rus Savaşı sırasında kaimmakam
unvanıyla Edirne’de görev yaptı. Paşa unvanını aldığında otuz yaşına girmemişti. Osmanlı
ordusunun lojistik merkezi olan Edirne’deki görevi, onun üst makamlarla irtibat kurmaya,
tanıtmaya ve yeteneklerini göstermeye yaradı. Bu görevi sırasında asker, mühimmat,
zahire, malzeme, araç –gereç, hayvan tedarik ve sevkiyatını idare etti. Rus ordusu
Edirne’ye yaklaştığında şehrin en yetkili yöneticisi idi. Şehri Ruslara savaşmaksızın teslim
etti. Edirne Antlaşması gereğince Rusların tahliye ettiği yerlerin teslim alınmasında görev
yaptı. Bu sırada Samakovcuk Nazırlığına ve Varna Muhafızlığına atandı. Görevi süresince
işgale uğramış olan köy ve şehirlerin teslim alınması, Müslüman ve gayri müslim ahalinin
terk ettikleri yerlere yerleşmeleri, halkın muhtelif problemlerinin çözümüyle meşgul oldu.
Ancak Ruslarla giden bölge halkının geri getirilmesi çalışmalarından dolayı rahatsızlık
duyan bir takım yöneticilerin tepkisine maruz kaldı. Hakkındaki şikâyet üzerine görevinden
alındı. Fakat kısa bir süre sonra Selanik Mutasarrıflığına getirildi. Yerel yöneticilik kariyeri
kısa aralıklar dışında 1867’ye kadar devam etti. Bu çalışmada Osmanlı arşiv belgeleri ile
birinci el kaynaklar ve konuyla ilgili araştırmalardan yararlanılmıştır.
One of the leading figures of the 19th century Ottoman bureaucracy was
Mehmed Vecîhî Pasha. His father and father-in-law were member to the scholar families of
the time. He was well educated. He started to work in the office of his wife’s uncle
Mehmed Es’ad Pasha. He served as his treasurer. During the Turkish - Russian War of
1828-1829, he served in Edirne with the title of Deputy Governor. When he received the
title of Pasha, he did not yet turn thirty. His mission in Edirne, the logistic centre of the
Ottoman army, served to liaise with superior authorities, to be recognized and to show his
talents. During this duty, he managed the supply and shipment of soldiers, ammunition,
grains, materials, vehicles and equipment. When the Russian army approached Edirne, he
was the most competent administrator of the city. He surrendered the city to the Russians
1828-1829 Türk-Rus Savaşı ve Bir Bürokratın Doğuşu: Mehmed Vecîhî Paşa
History Studies
1342
Volume 11
Issue 4
August
2019
without a fight. He served in the recovery of places evacuated by Russians in accordance
with the Edirne Treaty. Meanwhile, he was appointed Samakovcuk Naziri and Varna
Muhafizi. During his duty, he was engaged in solving various problems of the people,
reclaiming villages and cities from the Russians, and placing Muslim and non-Muslim
people in their homeland. However, he was subjected to reaction from some of managers
who were uncomfortable with the efforts to bring back the people of the region who went
with the Russians. Upon his complaint, he was dismissed. However, after a short time, he
was soon appointed Governor of Thessaloniki. His local management career, continued
until 1867, except for short intervals. In this study, Ottoman archival documents, first-hand
sources and related researches are used.