Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, vol.3, no.4, pp.60-76, 2018 (Peer-Reviewed Journal)
Today, the concept of flow is seen as one of the fundamental concepts which can be
used to explore the nature of leisure behaviors. Although the flow state can occur
during different sporting and recreational activities, hiking is a remarkable activity
which allows the participation of large masses of people. Hiking gives the opportunity
to see and observe the natural and cultural attractions too. That’s why, it is substantial
to understand the structure of flow state in hiking not only for leisure and recreation
scholars, but also for tourism researchers and practitioners. The main objective of this
research is to determine the structure of flow state in hiking construct and to design a
measurement tool for assessing it. In order to achieve this objective, exploratory
research was conducted for defining and conceptual formulation of flow state in hiking
construct. Based on this formulation, scale was designed and data was collected from
local and foreign tourists hiking in Göreme Historical National Park. The results of the
exploratory factor analysis indicated that flow state in hiking has three-dimensional
structure and these dimensions were named “absorption”, “concentration” and
“autotelic experience”. The results of confirmatory factor analysis approved a threedimensional structure and thus demonstrated that this is a reliable and valid
measurement tool in assessing flow state in hiking.
Günümüzde akış kavramı, boş zaman davranışlarını açıklamaya ışık tutan temel
kavramlardan biri olarak görülmektedir. Akış durumunun farklı sportif ve rekreasyonel
aktivitelerde yaşanması söz konusu olsa da bunlar arasında yürüyüş, geniş kitlelerin
katılımına imkân veren bir aktivite olarak dikkat çekmektedir. Doğal ve kültürel
çekicilikleri yakından görme ve inceleme fırsatı da veren yürüyüş esnasında, ortaya
çıkabilecek akış durumunun ele alınarak incelenmesi, sadece spor ve rekreasyon
araştırmaları için değil, turizm araştırmaları için de önem arz etmektedir. Bu
araştırmanın temel amacı, yürüyüşteki akış durumunun nasıl bir yapıya sahip
olduğunun belirlenmesi ve otaya çıkan bu yapının ölçülmesini sağlayabilecek bir ölçüm
aracının tasarlanmasıdır. Bu amacın gerçekleştirilmesi için, öncelikle keşifsel bir
araştırma ile yürüyüşteki akış durumu değişkeninin kavramsal çerçevesi belirlenmiştir.
Bu çerçeveye dayalı olarak oluşturulan ölçek ile, Göreme Tarihi Milli Parkı sınırları
içerisindeki vadilerde yürüyüş yapan yerli ve yabancı turistlerden veri toplanmıştır.
Keşfedici faktör analizi sonrasında, yürüyüşteki akış durumunun üç boyutlu bir yapıya
sahip olduğu belirlenmiş ve boyutlar: “kapılma”, “odaklanma” ve “kendinelik” olarak
isimlendirilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi, ortaya çıkarılmış üç boyutlu yapıyı teyit
etmiş ve böylece, oldukça güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı elde edilmiştir.