KENDİNİ KURGULAMAK: CADILAR BELGESELİNDE DENEMECİ PRATİK, EDİMSELLİK, KATILMA VE KOLAJ ÜZERİNE


Civelek S.

ERCIYES UNIVERSITY JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES INSTITUTE, cilt.39, sa.2, ss.425-451, 2025 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 39 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.48070/erciyesakademi.1622593
  • Dergi Adı: ERCIYES UNIVERSITY JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES INSTITUTE
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Arab World Research Source, EBSCO Legal Source, Index Islamicus, Linguistic Bibliography, Directory of Open Access Journals, Index Copernicus
  • Sayfa Sayıları: ss.425-451
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Cadılar (Witches, 2024) belgeselinde Elizabeth Sankey, hem kendi deneyiminin hem de kendisiyle benzer deneyime sahip olan doğum sonrası depresyon ve psikoz yaşayan çeşitli kadınların deneyimlerinin paylaşıldığı bir platform yaratır. Film temelde, yönetmenin kişisel deneyimiyle yüzleşme ediminin ve bu deneyimi aktarmanın aracısı haline gelir. Benzer deneyimi yaşayan diğer kadınlarla aynı zeminde buluşmanın, yaşanılan deneyimin ortak ve farklı yönlerini ve nasıl bir duygu edimine yol açtığını müzakere edebilmenin imkanlılığı, yönetmenin belgeselde yer alan toplumsal oyunculardan biri haline gelmesiyle gerçekleşir. Yönetmenin anlatı içerisindeki performansı salt toplumsal oyuncu olarak varlığını kapsamaz; yönetmen kurgusal yeniden canlandırmanın olduğu kısımlarda kurgusal bir karakter-oyuncu haline de gelir. Cadılığın ve yanı sıra psikolojik sorunlar yaşayan çeşitli kadın karakterlerin temsil edildiği çok sayıda filmden alınan kesitlerden yola çıkılarak kolaj yöntemiyle oluşturulan kısımlar, hem buluntu filmin montaj türlerinden biri olan kolajın kullanımını içermesi açısından hem arşivsel bir pratiğe işaret etmesi açısından hem de tüm bu unsurların deneme filme işaret edecek biçimde yönetmenin öznel görüşlerini ve deneyimini aktarmasına olanak sağlayan mesafesiz ve kişisel bir dış ses eşliğinde düzenlenmesi açısından dikkate değerdir. Yönetmen, kolaj yöntemiyle yeniden düzenlediği çeşitli film kesitlerinin işaret ettiği temsiller ile hem kendi hem de diğer kadınların psikoz deneyimleri arasında ilişki kurarak, bu temsilleri bağlamından koparır ve kendi deneyimi için bir ifade aracı haline getirerek bir tür kendine mal etme eylemi gerçekleştirir. Deneme film pratiği içerisine de dahil edilebilecek olan Cadılar belgeselinin anlatısal ve biçimsel unsurları betimleyici bir analize tabi tutulur. Bu minvalde Cadılar, belgesel anlatısında edimsel ve katılımcı biçemin, kolaj ve kendine mal etme yöntemleri ile kurduğu yenileyici ilişkiye dair verimli bir alan sunar.