3. ULUSLARARASI GÖBEKLİTEPE UYGULAMALI BİLİMLER KONGRESİ, Şanlıurfa, Türkiye, 1 - 03 Ekim 2021, ss.202-221
Demiryolları tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de “toplu ulaşım”
sisteminin başlangıç noktasını oluşturur ve diğer toplu ulaşım sistemleri
arasında -ki bunlar deniz, hava ve kara ulaşımı olarak tanımlanabilir- kent
merkezine entegre olabilen yegâne sistem olarak önem arz eder. Bu bakımdan
merkezle kurulan bu ilişki hatta bütünleşme isteği tasarımsal potansiyelini
ortaya çıkarıyor ve aslında kent merkezini de dönüştürme gücünü elinde
bulunduruyor. Osmanlı döneminden başlayan Cumhuriyet döneminde de önemini
sürdüren demiryolları son zamanlarda Yüksek Hızlı Tren İstasyonları konusu ile
yeniden gündeme gelmiştir. Bu sebeple “Yüksek Hızlı Tren İstasyonu” tasarım
konusu mimarlık öğrencilerinin güncel mimarlık tartışmaları içinde yeni ve
güncel araştırmalarla birlikte değerlendirebilecekleri proje konularından biri
olması itibariyle Erciyes Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü’nde
2020-2021 Eğitim öğretim yılında diploma projesi olarak işlenmiştir. Ders
kapsamında mevcut tarihi Kayseri gar yerleşkesinin orijinal kullanımı veya yeni
fonksiyonlarla kent yaşamına yeniden katılabileceği öngörülerek öğrencilerden
fikir üretmeleri ve yeni teknolojik gelişmelerle biçimlenecek Yüksek Hızlı Tren
İstasyonu tasarımını gerçekleştirmeleri beklenmiştir.
Tescilli bir bölgenin tasarım alanı olarak seçilmesi endüstriyel
mirasın korunarak gelecek kuşaklara aktarılabilmesi için yapıların uygun bir
işlevle kent yaşamına kazandırılmasının yanında, yeni bir teknolojik ve özgün
yapının da eski ile birlikte tasarım problemi olarak ele alınarak korunması ve
çalışılması stüdyonun temel amacı olmuştur. Buna göre bu çalışmada, MİM 811
Mimari Tasarım VIII stüdyosu kapsamında üretilen öğrenci projeleri Kayseri YHT
İstasyonu’nun “kent içi diğer ulaşım ağları ile
entegrasyonu”, “mimarisi” ve “mekân örgütlenmesi” gibi başlıklar altında
değerlendirilmiştir.
Öğrenci projelerinin değerlendirilmesi sonucunda, Kayseri YHT
İstasyonu’nun kentsel ölçekten başlayarak mevcut alanı dönüştüreceği ve kentle
eskisinden farklı ilişkiler ağı kuracağı, yeni teknolojik donatı ve sosyo-kültürel fonksiyonlarla
birlikte artık sadece
ulaşım fonksiyonunu sağlayan bir yapı olmayıp, sosyal yaşam merkezine
dönüşeceği gibi öne çıkan plan kararları belirlenmiştir.
Ayrıca örnek projelerden yola çıkarak tescilli
alanın tasarım problemleri ve gelecekte yapılması öngörülen Kayseri YHT
İstasyonu’nun nasıl planlanması ve değerlendirilmesi gerektiği üzerine
çıkarımlar ve öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Yüksek Hızlı Tren İstasyonu, Tarihi Tren İstasyonu, Tarihi Kayseri Tren İstasyonu Yerleşkesi, Öğrenci Projeleri, İstasyon Mimarisi
Railways constitute the starting point of the “public transportation”
system in our country, as well as all over the world. It is important as the
only system that can be integrated into the city center among other public
transportation systems including sea, air and land transportation. In this
respect, the relationship with the center also has the power to transform the
city center. Railways, which originated during the Ottoman period and continued
to be important in the Republican period, have recently come to the fore with
High Speed Train Stations. For this reason, the topic of “High Speed Train
Station” design was handled as a diploma project in the Erciyes University
Faculty of Architecture, Department of Architecture in the 2020-2021 academic
year. It is one of the project topics that architecture students can evaluate
together with new and current research within the current architectural
discussions.
Within the scope of the course, it was anticipated that the existing
historical Kayseri station campus could rejoin the city life with its original
use or new functions, and the students were expected to generate ideas and
realize the design of the High Speed Train Station, which will be shaped by
technological developments. The main purpose of the studio was to choose the
historical area as a design area, to bring the buildings into urban life with a
suitable function so that the industrial heritage can be preserved and
transferred to future generations, and to protect a new technological and
original structure by considering it as a design problem. Accordingly, in this
study, student projects in ARCH 811 design studio were evaluated under the
headings of Kayseri High Speed Train Station, “integration with other urban
transportation networks”, “architecture” and “organization of space”.
As a result of the evaluation of student projects, prominent plan
decisions were determined as the Kayseri High Speed Train Station will
transform the area starting from the urban scale, transforming into a living
center with new technological equipment and socio-cultural functions. In
addition, based on the sample projects, suggestions were presented for the
design problems of the historical area and how the Station, which is foreseen
to be built in the future, should be planned.
Keywords: High Speed Train Station, Historical Train
Station, Historical Kayseri Train Station Campus, Student Projects, Station
Architecture