Akademik Veri Yönetim Sistemi
History Studies, cilt.17, sa.4, ss.933-949, 2025 (Scopus, TRDizin)
Tanzimat döneminde devlet ve toplum hayatını her bakımdan olumsuz yönde etkilediği için rüşvetle mücadeleye önem verilmekteydi. Bu tür suça bulaşmış olan kişiler hakkında soruşturma yapılmakta; suçunun sabit olması durumunda cezalandırılmaktaydı. Diyarbekir’de önce defterdarlık, sonra kâimmakamlık görevinde bulunan Süleyman Paşa da bunlardan biri idi. O, sağlık nedenleriyle istifa etmek istediği için görevden alındı, daha sonra rüşvet aldığı ve halka zulmettiği yolundaki şikâyetler üzerine hakkında tahkikat başlatıldı. Görevden alındıktan sonra İstanbul’a geldiği için tahkikat hem İstanbul’da hem de Diyarbekir’de yürütüldü. Uzun süren inceleme ve muhakeme neticesinde çeşitli kişilerden hediye olarak at, katır, eşek gibi hayvan veya ev ve süs eşyası aldığı tespit edildi. Ancak 1850’den önce bu tür şeyleri hediye olarak almak yasak olmadığından bir yaptırıma maruz kalmadı. Yalnız rüşvet aldığına dair ciddi bazı kanaatler olmakla birlikte delillerin hukuken yetersiz görülmesinden dolayı cezaya çarptırılmadı. Bu çalışmada Osmanlı arşiv belgeleri esas alınarak Süleyman Paşa’nın yargılanma süreci incelenmektedir.
During the Tanzimat period, importance was attached to the fight against bribery as it had a negative impact on state and social life in all respects. People who were involved in this kind of crime were investigated and if they were found guilty, they were punished. Suleiman Pasha, who had served first as a bookkeeper and then as a kimmakam in Diyarbekir, was one of them. He was dismissed because he wanted to resign for health reasons, and then an investigation was started against him due to complaints that he had taken bribes and oppressed the people. Since he had come to Istanbul after his dismissal, the investigation was conducted both in Istanbul and in Diyarbekir. As a result of a prolonged investigation and trial, it was determined that he received animals such as horses, mules, donkeys, or household and ornamental items as gifts from various people. However, since it was not forbidden to receive such things as gifts before 1850, he was not sanctioned. He was not sentenced because the evidence was deemed legally insufficient, although there were some serious convictions that he had taken bribes. This study analyses the trial process of Süleyman Pasha based on Ottoman archival documents. Keywords: Suleiman Pasha, Diyarbekir, Tanzimat Period.