SİNEMATİK HAZZIN DÖNÜŞÜMÜ: MULVEY’İN TEZİ İLE IMDB VERİLERİ ARASINDAKİ ÇELİŞKİ ÜZERİNE


Creative Commons License

Köprü M.

International Journal of Communication and Media Research, cilt.4, sa.2, ss.69-80, 2024 (Hakemli Dergi)

Özet

Filmler izleyicilerine bazı hazlar sunar. Bunlar filmin anlatısıyla ya da görsel stiliyle ilgili olabilir. Film teorisyeni Laura Mulvey tarafından kaleme alınan “Görsel Haz ve Anlatı Sineması” makalesinde ise sinemasının temel haz unsuru olarak skopofili (gözetlemecilik) ön plana çıkar. Feminist perspektiften ve Freudcu bir yaklaşımla yazılmış olan bu metne göre, anlatı sinemasında bakışın öznesi erilken nesnesi dişildir. Popüler filmlerin sunduğu haz da büyük oranda bu ataerkil cinsiyetçi temeller üzerinde kurulmuştur. Mulvey tezini psikanalizden beslenerek ve politik bir tavır takınarak sağlam temeller üzerine inşa etmiş olsa da sinemanın sunduğu hazları fallosantrik kültürün kadın imgesine yüklediği simgesel anlamlara indirger. Bu nedenle de diğer sinematik hazların gölgede kalmasına neden olur. Günümüz popüler izleyici beğenileri açısından üst sıralarda olan bazı filmlerin neredeyse hiç skopofilik vaatte bulunmaması, başka sinematik hazların daha öncelikli olabileceğinin göstergesidir. İşte bu çalışmada, popüler izleyici beğenilerini yansıtan IMDb Top 250 listesinin ilk beş filminin içeriksel değerlendirmesi üzerinden, en azından günümüz film izleyicisi için skopofilik beklentilerin oldukça geri planda kaldığı tezi savunulacaktır.