Ulıp Destanı’ndaki İyi Ruhlar

Creative Commons License

Peler G. Y., Güneri M. B.

Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, cilt.10, sa.22, ss.133-150, 2024 (Hakemli Dergi)

Özet

Çuvaş Edebiyatı, -özellikle de Halk Edebiyatı açısından- çok zengindir. Destanlar, masallar, atasözleri ve hikâyeler bu edebiyat içerisinde geniş yer bulmaktadır. Bunların içerisinde en önemlisi de muhakkak ki Çuvaş Edebiyatı ve Çuvaş halkı için büyük önem arz eden “Ulıp Destanı’dır.” Ulıp Destanı, kahramanlık konulu bir destandır. Ulıp, bütün mücadelesini halkı ve vatanı için veren; mitolojik özelliklere sahip bir destan kahramanıdır. Destanda Çuvaş halkı için yaptıkları sadece savaş meydanlarındaki mücadelelerinden ibaret değildir. O, Çuvaş Türklerinin hayatının her anında onlara yardım eden bir kahraman olarak karşımıza çıkar. Çuvaş Türklerinin dünyaya olan bakışları, geçirdikleri tarihî ve kültürel süreç, bu tür bir kahraman yaratmalarına olanak sağlamıştır. Çuvaş halkı içerisinde oluşan mitolojik unsurlar, ritüeller, Çuvaş Türklerinin geleneklerini, göreneklerini ve inanışlarını da oluşturmuştur. Çuvaş Türklerinin yaşayış biçimleri hakkında geniş bilgiler barındıran Ulıp Destanı, birçok konuya değinirken iyi ruhların Çuvaş halkının hayatına nasıl etki ettiğinden de bahsetmiştir. Çuvaş Türklerinin arasında farklı isimlerle anılan bu ruhlar çeşitli görevler üstlenmişlerdir. Bu çalışmanın temeli de Ulıp Destanı’nda yer alan bu iyi ruhlara ne gibi isimler verildiği, bunlardan destanda nasıl bahsedildiği, bunların Çuvaş halkı içerisindeki önemi ve Çuvaş Türklerinin bu ruhlarla olan münasebetleri gibi konulardan oluşacaktır.