Uluslararası Katılımlı 19.Ulusal Elektron Mikroskopi Kongresi, Trabzon, Trabzon, Türkiye, 22 - 25 Haziran 2009, ss.164
AMAÇ: Osteopontin hücre adezyonu, migrasyon, diferensiyasyon, anjiyogenesis ve
doku şekillenmesi gibi bir çok biyolojik olayda önemli rol oynayan glikolize olmuş bir
fosfoproteindir. Bu biyolojik olaylar dişi genital sistem organlarının fonksiyonlarını
devam ettirmelerinde önemlidirler. Çalışmamızın amacı köpeklerde seksüel siklusun
farklı dönemlerinde ovaryum ve uterusda osteopontin (OPN) lokalizasyonlarında oluşan
değişimleri ortaya koymaktır.
MATERYAL VE METOD: Bu çalışmada 27 adet sağlıklı köpeğe ovariyohisterektomi
operasyonu uygulanmış ve alman ovaryum ile uterus örnekleri histolojik olarak
değerlendirilip seksüel siklus evreleri tespit edilmiştir. Alman parafin kesitlerde
osteopontin reaktivitesi immunohistokimyasal olarak belirlenmiştir.
BULGULAR: Ovaryumda foliküler ve luteal fazlarda OPN reaktivitesinin, germinatif
epitel ile kortikal tubullerde, folliküllerde granülosa katmanı ile kumulus hücrelerinde,
atretik folliküllerde, medulladaki damarların mediya katmanlarında ve rete ovari’de
bulunduğu gözlendi. OPN reaktivitesi, yeni şekillenmiş granüloza hücre kordonlarında
orta derecede iken, önce şekillenenlerde zayıf veya negatifti. Tersiyer folliküllerin teka
internası ile stromadaki bazı fıbroblast çekirdeklerinde de pozitif reaksiyon görüldü.
Erken luteal fazda korpus luteumda (CL) OPN reaktivitesinin geç luteal faza göre daha
kuvvetli olduğu tespit edildi. OPN reaktivitesi geç luteal fazda ortaya çıkan ve CL’un
gerilemesiyle sayıları artan intersitisyel bez hücrelerinde tüm dokulardakinden çok daha
kuvvetliydi. Uterusda OPN reaktivitesi, folliküler fazda yüzey epiteli ile bez epitelinde,
str. vaskulare’deki kan damarlarının mediya katmanında ve miyometriyumda orta
derecede gözlenirken, luteal fazda ek olarak bezlerin salgısında ve epiteloid karakterli
stromal hücrelerde kuvvetli pozitif olarak belirlendi.
TARTIŞMA VE SONUÇLAR: OPN reaktivitesi köpeklerde seksüel siklus sırasında
ovaryum ve uterusda oluşan yapısal değişimlere paralel olarak değişim göstermektedir.
Bu değişim insan ve bazı memelilerde bildirildiği gibi, köpeklerde de OPN’nin
ovaryumda follikülogenesis, steroid sentezi, uterusda ise implantasyon sürecine
hazırlıkta görev aldığını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Köpek, seksüel siklus ,ovaryum . uterus, osteopontin.