STATİN TEDAVİSİNİN MİYOPATİK YAN ETKİLERİ GIDA TAKVİYELERİ İLE ÖNLENEBİLİR Mİ?

Çelik M., Dik B.

IX. INTERNATIONAL HEALTH, ENGINEERING AND SCIENCES CONGRESS, Ankara, Türkiye, 27 Eylül - 29 Ekim 2024, ss.247-253, (Tam Metin Bildiri)

Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
Basıldığı Şehir: Ankara
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.247-253
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İlk statinler mantarlardan elde edilen doğal maddelerdir. Statin grubu ilaçlar, etkilerini HMG-CoA redüktazın kompetetif inhibisyonu ile gösterirler. HMG-CoA redüktaz normalde HMG-CoA(3-hidroksi-3-metilglutaril-koenzim A)'yı bir kolesterol öncüsü olan mevalonik asit'e dönüştürür. Statinlerin kullanımı ile bu sentez engellenmiş olur. Böylece endojen kolestrol seviyelerinde düşüş meydana gelir. Statinler bu etkisi sayesinde özellikle hiperlipidemi tedavisinde, kardiyovasküler hastalıklarda ve diğer birçok olguda sıklıkla reçete edilen ilaçlar haline gelmiştir. Ancak bu ilaçların kullanımın artmasıyla bazı yan etkiler sıklıkla rapor edilmeye başlanmıştır. İlacın oluşturduğu en belirgin ve tehlikeli yan etki olan statin ilişkili kas semptomları (SAMS); miyalji, myopati ve rabdomiyolizden oluşmaktadır. Özellikle ilacın kullanımına bağlı gelişen iskelet kaslarındaki nekroz (öldürücü olabilen rabdomiyoliz), miyoglobinin kana geçmesine ve renal yetmezliğe neden olmaktadır. Statin kullanımının, hücresel düzeyde mitokondriyal elektron transportunda görevli olan ubikinon seviyesinde azalmaya neden olduğu belirtilmiştir. İlacın oluşturduğu kas hasarının engellenmesi için çeşitli tedavi seçenekleri denenmektedir. Ubikinon, kreatin, E vitamini, D vitamini gibi maddeler statinlerin yan etkisinin azaltılmasında sıklıkla tercih edilen maddeler olarak ortaya çıkmıştır. Bu maddelerin tedavideki temel etkilerinin, eksileni yerine koyma ve antioksidan etkileri ile kas hasarının azaltılması olduğu bildirilmiştir. Statinlerin SAMS yan etkilerinin azaltılması için yapılan araştırmalarda, ubikinon ve vitamin D kullanımının ön plana çıktığı ortaya konmuştur. Bu maddelerin ağrı semptomlarını ve kas hasarını azaltabileceğini gösteren çalışmalar dikkatleri üzerine çekmiştir. Gelecekte yapılacak araştırmalarda, statinlerin oluşturduğu kas hasarı moleküler düzeyde detaylı bir şekilde incelenerek hasarı azaltabilecek yeni ilaçların ve tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi önem arz etmektedir.

Anahtar kelimeler: Statin Tedavisi, Rabdomiyoliz, SAMS ( Statin İlişkili Kas Semptomları)

Abstract

The first statins were natural substances obtained from mushrooms. Statin group drugs exert their effects via competitive inhibition of HMG-CoA reductase. This enzyme normally converts HMG-CoA (3-hydroxy-3-methylglutaryl-coenzyme A) into mevalonic acid, a cholesterol precursor. With the use of statins, this synthesis is blocked, thus resulting in a decrease in endogenous cholesterol levels. Thanks to this effect, statins have become frequently prescribed drugs, especially in the treatment of hyperlipidemia, cardiovascular diseases and many other conditions. However, with the increasing use of these drugs, some side effects have begun to be reported frequently. The most obvious and dangerous side effect of the drug, statin-associated muscle symptoms (SAMS), consists of myalgia, myopathy, and rhabdomyolysis. Necrosis (rhabdomyolysis, which can be fatal) in the skeletal muscles, which develops especially due to the use of the drug, causes myoglobin to pass into the blood and causes renal failure. It has been reported that this muscle damage caused by statins causes a decrease in the levels of ubiquinone and atrogin-1, which are responsible for mitochondrial electron transport at the cellular level. Various treatment options are being tried to prevent muscle damage caused by the drug. Substances such as ubiquinone, creatine, vitamin E, and vitamin D have emerged as frequently preferred substances in reducing the side effects of statins, and it has been reported that the main effects of these substances in treatment are to replace the missing and to reduce muscle damage with their antioxidant effects. In studies conducted to reduce the SAMS side effects of statins, the use of ubiquinone and vitamin D has been shown to be prominent and can reduce pain symptoms and muscle damage. In future research, it is important to examine the muscle damage caused by statins in molecular detail and develop new drugs that can reduce the damage.

Keywords: Statin Therapy, SAMS (Statin-Associated Muscle Symptoms), Rhabdomyolysis