Taş Malzemenin Anıtsal Yapılarda Kullanımının Develi Kent Merkezindeki Geleneksel Camiler Üzerinden İncelenmesi


Creative Commons License

Kozlu H. H., Koca M.

I. Uluslararası Develi Aşık Seyrani ve Türk Kültürü Kongresi, Kayseri, Türkiye, 4 - 06 Ekim 2018, ss.61-78

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Kayseri
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.61-78
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kapadokya Bölgesinin jeolojik şekilleri ve toprak yapısının biçimlenmesini sağlayan en önemli etken olan Erciyes Dağı eteklerinde yer alan Develi’de, volkanik faaliyetlerin yol açtığı malzeme oluşumları, mimari biçimlenmeyi önemli ölçüde etkilemiştir. Bölgede geleneksel yapılarda kullanılan malzemeler incelendiğinde; temel duvar örgü malzemesi olarak Erciyes Dağı çevresindeki taş ocaklarından elde edilen andezit ve bazalt tüflerinin kullanıldığı, tuğla ve kerpiç duvarlara nadiren rastlandığı, bazı duvarların harçlarında toprak kullanılırken, çoğunlukla puzolanik malzeme veya alçı katkılı kireç harcı tercih edildiği görülmektedir. Bu çalışma kapsamında, Develi kent dokusunun biçimlenmesinde önemli rol oynayan yapı tipleri içerisinde yer alan camiler ele alınarak, taş malzemenin bu yapılardaki kullanım alanları ve şekilleri araştırılmıştır. Bu kapsamda Develi kent merkezinde ve yer alan Develi Ulu (Sivasi Hatun) Camisi, Kopçullu (Karabey) Camisi, Cami-i Kebir, İniler Camisi, Köşkerli Camisi, Yedek Camisi, Meteris Camisi, Tirem Camisi, Dedemen (Çay) Camisi, Nalbant (Aşağı Fenese) Camisi ve Reşadiye Camisi incelenerek, yapım sistemi içerisinde taş malzemenin yeri ve önemi değerlendirilmiştir. 

In Develi, which is located on the skirts of Mount Erciyes which is the most important factor in shaping the geological forms and soil structure of the Cappadocia Region, the material formations caused by the volcanic activities have significantly affected the architectural form. When the materials used in the traditional structures in the region are examined; it is seen that pozzolanic material or lime mortar with gypsum added is prefered, while soil is used in the mortars of some walls, it is rarely found in brick and mudbrick walls, where the andesite and basalt tuffs from the quarries around Erciyes Mountain are used as basic masonry materials. Within the scope of this study, the mosques in the building types that played an important role in shaping the Develi urban texture were researched and the usage areas and shapes of the stone materials were investigated. In this context, Develi Ulu (Sivasi Hatun) Mosque, Kopçullu (Karabey) Mosque, Cami-i Kebir, İniler Mosque, Köşkerli Mosque, Yedek Mosque, Meteris Mosque, Tirem Mosque, Dedemen (Çay) Mosque, Nalbant (Asagi Fenese) Mosque and Reşadiye Mosque were examined and the place and the importance of stone material in the construction system were evaluated.