Türkiye'de Anadili Eğitimi ve Yabancı Dil Öğretimi


Creative Commons License

DURMUŞÇELEBİ M.

Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.14, sa.21, ss.285-308, 2007 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu makalede anadili öğretimi, yabancı dil öğretimi ve yabancı dilde eğitim incelenmektedir.
Türk dilinin güncel sorunları arasında; anadili öğretimindeki yetersizlik, dil
kirliliği, yabancı dillerin olumsuz etkileri, yabancı dilde eğitim, yabancı dile hayranlık ve
yeni sözcük üretimindeki yetersizlikler sayılabilir.
Anadili öğretimi ile ilgili sorunlar yıllardan beri çözülememesine rağmen her yıl
bu sorunlara yenileri eklenmektedir. İşin ilginç tarafı da, bu sorunların bazıları üniversiteler gibi olası çözüm merkezleri olan kurumlar tarafından ortaya çıkarılmaktadır. Anadilin sadeleşmesi ve yabancı dilde eğitim üniversitelerde tartışılan sorunlar arasında sayılabilir.
Bir yandan bir grup dildeki yabancı sözcüklerin arındırılması ve yerlerine yeni
sözcüklerin üretilmesini savunurken, diğer yandan bir başka grup küresel dünyada yabancı sözcüklerin dile katılımını önlemenin imkânsızlığını savunmaktadır. Bir diğer grup yabancı dil öğretimin önemini ve yabancı dil öğretimindeki sorunlara olası çözüm önerilerini araştırmayı vurgularken, diğer bir grup yabancı dilde eğitime inanmakta ve Türkçenin bir bilim dili olamayacağını savunmaktadır.
Anadili bir ulusun kimliğini, kültürünü ve benliğini yansıtan bir araçtır. Aslında
anadili öğretimi hemen tüm ülkelerde tartışılan en önemli konulardan birisidir. Bu yüzden
anadili öğretimi bireysel hükümetlerin karar önceliğinden ziyade bir devlet politikası olarak ele alınmalıdır.

This paper focuses on mother tongue teaching, foreign language learning and
teaching in foreign languages. Among the popular problems of Turkish language; inadequacy of mother tongue teaching, language pollution, the negative effects of foreign languages, teaching in foreign languages, foreign language admiration and inadequacy of new vocabulary production can be listed.
Although the problems of mother tongue teaching haven’t been solved for years,
new problems have been added each year. Surprisingly enough, some of these problems are arisen from the possible solution finding organizations, universities. Purification of the mother tongue and teaching in foreign languages can be mentioned as some of the problems discussed at the universities. 

On the one hand, one group advocates the excluding foreign words from the language
and coining new words instead, on the other hand one group advocates the unavoidable
infusion of foreign words into the language in a global world.
Yet one group emphasizes the importance of foreign language teaching and is in
search of possible solutions to the problems of foreign language teaching, another group
believes in the teaching in foreign languages and advocates that Turkish cannot be a language of science.
Mother tongue is a vehicle reflecting the identity, culture and the self image of a
nation. As a matter of fact, mother tongue teaching is one of the most important areas discussed in all countries. Therefore, mother tongue teaching should be handled a state policy rather than as an individual administrative initiative.

Akarsu, Bedia. Dil-Kültür Bağlantısı, Remzi Kitabevi, İstanbul 1984.
Akyüz, Yahya. Türk Eğitim Tarihi. Kültür Koleji Yay. 2, İstanbul: 1993.
Büyükkurt, Güzin B. “Anadili Öğretiminde Çağdaş Eğilimler” Türkçe Öğretimi
ve Sorunları, TED Yay. 11, Ankara 1993.
Çiftçi, Musa. “Türkçe Öğretiminde Temel İlkeler” A.Kocatepe Ün. S.B. Dergisi,
S.1, Afyon 1998.
Demircan, Ömer. Türkiye’de Yabancı Dil. Remzi Kitabevi, İstanbul: 1988.
Demirel, Özcan. Yabancı Dil Öğretimi. Usem Yay. 6, 3. baskı, Ankara: 1993.
Doğan, İsmail. Sosyoloji, Kavramlar ve Sorunlar, Sistem Yay. İstanbul 1996.
Ergenç, İclal. “Bilim Dili ve Anadili” Türk Dili Temmuz- Ağustos 1983.
Göğüş, Beşir. “Türkçe Öğretimine Genel Bir Bakış” Türkçe Öğretimi ve Sorunları,
TED Yay. 11, Ankara 1993.
Hasol, Doğan. “Öğretimde Türkçeden Kaçış”, Cumhuriyet Gazetesi, 6 Aralık
1999.
Hepçilingirler, Feyza. Türkçe Off, Remzi Kitabevi, 15. basım, İstanbul 2001.
Karabulut, Ömer. “Yabancı Dille Eğitim Yıkımdır”, www.dilimiz.com.tr/makaleler
Kavcar, Cahit. “Yabancı Dille Eğitim Çıkmazı” Cumhuriyet Gazetesi, 30.09.1999
----- Edebiyat ve Eğitim, A.Ü. EBF Yay. 171, 2. basım. Ankara 1994.
Kazgan, Gülten. Küreselleşme ve Yeni Ekonomik Düzen, Altın Kitaplar Yay.,
Ekim 1997.
Kılınç, Ahmet. “YÖK Bilimde Türkçe’ye Karşı mı?”, Yeni Avrasya, Temmuz
2001.
Kilimci, Ayşe. Anadilinde Çocuk Olmak, Papirüs Yay. İstanbul 1998.
Korkmaz, Z. “Yabancı Dilde Öğretim” Öğretmen Dünyası, Ağustos 2001, s.260.
----- “Bilim Dili ve Türkçe”, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, S. 595. Temmuz
2000.
MEB. 2002 Yılı Başında Milli Eğitim. MEB Yay. Ankara 2001.
Mirici, Hakkı ve diğerleri. “Anadolu Liselerinde Yabancı Dille Yapılan Öğretim ile
İlgili Öğretmen, Öğrenci, Veli ve Denetçilerin Görüşleri”, Eğitim ve Bilim,
C. 25, S. 118, Ekim 2000.

Özdemir, Emin. “Anadili Öğretimi” Türk Dili, S. 379-380, Temmuz-Ağustos
1983.
Resmi Gazete. “Yabancı Dil Eğitim ve Öğretimi Kanunu, 19.10.1983 / 18196:24.
Sarıhan, Z. “Yabancı Dille Eğitime Hayır”, Öğretmen Dünyası Özel Eki, Haziran
2001, Tekışık Yay.
Schwenk, Helga. “Anadili ve Yabancı Dil Öğretiminde Dilbilgisi”, Dil Dergisi, S.
13, Eylül–Ekim 1993.
Sinanoğlu, Oktay. Bye-Bye Türkçe. Otopsi Yay. 3. basım. 2002.
Şahin, Haluk. “Yabancı Dil Kompleksi” Anadilinde Çocuk Olmak, Papirus Yay.
İstanbul 1998.
Tavşanoğlu, L. “Yabancı Dille Eğitim Olmaz” Cumhuriyet Gazetesi, 10 Ocak
1999
Tezcan, Mahmut. “Küreselleşmenin Eğitimsel Boyutu” Yaşadıkça Eğitim, sayı
48, Eylül-Ekim 1996.
Tosun, Cengiz. “Anadiliyle Amaç Dilin İlişkileri ve Etkileşim Alanları Üzerine”,
Türk Dili, Temmuz – Ağustos 1983.
Üstüner Ahad. “Türkçenin Anlatım Gücü”. www.dilimiz.gen.tr
Vandewalle, J. “Türkisch, eine ganz originelle Sprache” Dil Öğretimi Dergisi
Mayıs 1991, sayı 2.
www.emo.org.tr/merkez/emogenc/subat2001/yabanci_dil.html
YÖK. “Türkiye’nin Bilime Katkısı”, www.yok.gov.tr