2nd International Congress On Construction Materials Engineering And Architecture , Ankara, Turkey, 24 May 2021, pp.135-136
Historical buildings suffer damage in the historical process due to various reasons. In the
restoration works of damaged buildings, the interventions applied as a result of diagnoses made
without adequate research, cause damage to the original materials and cause material loss. In
the repair process of damaged buildings, the selection of appropriate materials is crucial in order
to preserve the historical document value, protect the historical structure and extend the life of
the building. Therefore, it is necessary to know the properties of the original material and the
new material to be used in protection. In this scope of work; The Panaghia church, which is
thought to have been built in the 5th- 6th century and located in the province of Kayseri,
Tomarza district, Persek neighborhood, 'Buzluk' area, was examined. About the church with free cross plan belonging to the Byzantine period; There is no documentation work except for
his old drawings and old photographs. It is mentioned in the sources that the building was
completely destroyed. A large part of the structure, which was damaged as a result of different
factors such as vandalism, illegal excavations, environmental factors and the location of the
building, has been destroyed. The remaining parts are standing up to the foundation level and
the upper window level. On-site observations and petrographic analyzes were made to
determine the construction system and building materials of the Panaghia church. For the
analysis, firstly samples were taken from different parts of the building using non-destructive
methods. Secondly, samples were taken from Tomarza and its surrounding quarries.
Petrographic analyzes were made on the samples. The properties of the original stone samples
taken from the historical building and the properties of the new stone samples extracted from
the quarries were compared. The most suitable new stone alternatives for the original stone
material used in the historical building were tried to be determined.
Tarihi yapılar, çeşitli sebeplerden dolayı tarihsel süreç içerisinde hasara uğramaktadır. Hasara
uğrayan yapıların restorasyon çalışmalarında, yeterli araştırma yapılmadan koyulan teşhisler
sonucunda uygulanan müdahaleler özgün malzemelerde hasara sebep olarak malzeme kaybına
neden olmaktadır. Hasara uğrayan yapıların onarım sürecinde uygun malzeme seçimi, tarihi
belge değerinin korunması, tarihi yapıyı korumak ve yapının ömrünü uzatmak adına çok
önemlidir. Bu nedenle de özgün malzemenin ve korumada kullanılacak olan yeni malzemenin
özelliklerinin bilinmesi gerekmektedir. Bu çalışma kapsamında; Kayseri ili, Tomarza ilçesi,
Persek mahallesi, ‘Buzluk’ mevkiinde bulunan ve 5.-6. yüzyılda inşa edildiği düşünülen
Panaghia kilisesi incelenmiştir. Bizans dönemine ait serbest haç planlı olan kilise ile ilgili; eski
çizimleri ve eski fotoğrafları dışında herhangi bir belgeleme çalışması mevcut değildir.
Kaynaklarda yapının tamamen yok olduğundan bahsedilmektedir. Vandalizm, kaçak kazılar,
çevresel faktörler ve yapının bulunduğu konum gibi farklı etkenler sonucu hasara uğrayan
yapının büyük bir bölümü yok olmuştur. Geriye kalan bölümleri ise temel seviyesi ve pencere
üst seviyesine kadar ayaktadır. Panaghia kilisesinin yapım sistemi ve yapı malzemesinin
belirlenebilmesi için yerinde gözlemler ve petrografik analizler yapılmıştır. Analizler için
öncelikle yapının farklı yerlerinden tahribatsız yöntemlerle numuneler alınmıştır. Sonrasında
Tomarza ve çevresindeki taş ocaklarından numuneler alınmıştır. Numuneler üzerinde
petrografik analizler yapılmıştır. Tarihi yapıdan alınan özgün taş örneklerinin özellikleri ile
ocaklardan çıkarılan yeni taş örneklerinin özellikleri karşılaştırılmıştır. Tarihi yapıda kullanılan
özgün taş malzemeye en uygun yeni taş alternatifleri tespit edilmeye çalışılmıştır.