Akademik Veri Yönetim Sistemi
Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, cilt.5, sa.1, ss.22-48, 2022 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de fen eğitimi alanında yürütülen doktora tezlerinin içerik analizini yapmaktır. Bu doğrultuda, nitel araştırma yöntemi ve durum çalışması deseni kullanılarak, 2017-2021 yılları arasında yürütülen 42 tezden nitel araştırma yönteminin kullanıldığı belirlenen yedi doktora tezi incelenmiştir. Araştırmada durum çalışması deseni kullanılmıştır. Tezler konu alanları, amacı, metodolojisi, bulguları ve önerileri bakımından incelemeye tabi tutulmuştur. Verilerin analizi, içerik analizi ile yapılmış olup, kod ve kategoriler oluşturularak veriler analiz edilmiştir. Analiz sonucunda araştırmacılar kod ve kategoriler üzerinde fikir birliğine varmışlardır. Araştırma süreci iki fen eğitimcisi uzmanının kontrolünden geçirilmiştir. Ulaşılan sonuçlara göre tezlerin konu alanlarının yapılandırmacılık felsefesine dayalı, fen okur yazar birey yetiştirmeye yönelik ve güncel oldukları tespit edilmiştir. Tezlerin amaçlarının bilişsel beceri gelişimi, farkındalık oluşturmak ve görüş almak üzerine farklılaştığı görülmüştür. Tezlerin metodolojileri incelendiğinde ise yazarlar dört çalışmanın durum çalışması deseninde yürütüldüğünü, çalışma grubunun ortaokul öğrencileri olduğunu, kullanılan veri toplama araçlarının çeşitlilik göstermesine rağmen, görüşmenin sıklıkla kullanıldığını ve verilerin analizlerinin betimsel ve içerik analizi ile yapıldığını belirlemişlerdir. Yazarlar tezlerden elde edilen bulguların amaçları doğrultusunda ortaya çıktığını ve elde edilen bulgulara ve süreçte yaşanan sıkıntılara yönelik önerilerde bulunulduğunu tespit etmişlerdir. Bu bulgulara dayanarak, incelenen çalışmaların yapılandırmacılık felsefesini esas alarak güncel konuları temellendirmeleri önemli görülmektedir. Bu önem lisansüstü düzeyde fen okuryazarlığının gelişmesine katkıda bulunabilir. Bundan sonraki süreçte araştırmacılara yapılandırmacılığa dayalı çalışmalar yürütmeye devam etmeleri ve rehber aldıkları bu felsefeyi sonuç tartışmalarında ne düzeyde ele aldıklarını yansıtmaları önerilmiştir.